تبریزی‌‌ها از قدمت محل خریدهای روزمره‌‌شان چه می‌‌دانند؟

بزرگنمایی تصویر

[ad_1]

تبریز ما: بازار سرپوشیده تبریز یکی از پتانسیل‌‌های ویژه گردشگری در سال ۲۰۱۸ به شمار می‌‌رود که اگر در امر رسانه‌‌ای تبلیغات زیادی بر روی آن انجام گیرد، مسافران زیادی را جذب خواهد کرد.

به گزارش تبریز ما، وقتی سخن از اصالت، زیبایی و معماری می‌‌زنیم قطعا پای شهر تبریز به میان می‌‌آید شهری که به خاطر قدمتش، زیباترین و قدیمی‌‌ترین معماری‌‌های ایرانی اسلامی را در خود داراست. یکی از این معماری‌‌ها و شاهکارهای تاریخی بازار کهن سال تبریز است، بازاری که از نام نشانی جهانی برخوردار است و حرف‌‌های زیادی برای گفتن دارد.

از خشت خشت بازار که با ظرافت و زیبایی خاصی روی هم نگاشته شده‌‌اند تنوع معماری سراها و طاق‌‌ها و تیمچه‌‌ها با انسان سخن می‌گویند و نشان از قدمت این بازار دارد. یکی از زیبایی‌‌های هر شهری بازار آن است حال اگر بازارش هم تاریخی باشد و یکی از بزرگترین بازارهای خاورمیانه دو چندان برجذابیت آن افزوده شده و موجب می‌‌گردد برای دیدنش سر و دست بشکنند.

شهر زیبای تبریز بر سر چهارراه جاده ابریشم و گذر روزانه هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی  از آن، بدین جهت این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده است. بازاری حدودا یک کیلومتر مربع بزرگترین بازار سرپوشیده جهان، این بازار حدودا ۳ سده پیش و پس از وقوع زمین لرزه تاریخی تبریز در سال ۱۱۹۳ قمری توسط نجفقلی خان دنبلی حاکم وقت تبریز بازسازی شده است.

تاریخ بنای این مجموعه مشخص نیست، بازار تبریز در مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این بازار همچنین  در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این بازار با داشتن حدود ۵۰۰ باب حجره، مغازه و فروشگاه، ۴۰ گونه شغل، ۳۵ باب سرا، ۲۵ باب تیمچه، ۳۰ باب مسجد، ۲۰ باب راسته و راسته‌بازار، ۱۱ باب دالان، ۵ باب حمام و ۱۲ باب مدرسه، به‌عنوان اصلی‌ترین مرکز داد و ستد مردم تبریز و ایران شناخته می‌شود.

عواملی مانند سبک معماری بازار، آرایش مغازه‌‌ها، کثرت تیمچه‌‌ها، کاروان سراها، دالان‌‌ها، راسته‌‌ها و همچنین انواع مشاغل و حرفه‌‌ها، وجود تعداد بسیاری مدرسه و مسجد که عمدتاً از سابقه تاریخی برخوردارند، این بازار را به نمونه عالی مجهز تجارت، کسب و زندگی اسلامی و شرقی تبدیل کرده است.

پیش‌‌تر یکی از ارکان‌‌های اصلی و اساسی بازار تبریز، ارامنه بودند؛ به طوری که یکی از گردشگران فرانسوی از جایگاه ویژه و ممتاز مغازه‌‌های آن‌‌ها در این بازار در تجارت با تاجران روس خبر داده است. ارامنه داد و ستد بسیاری با اروپاییان داشتند؛ به گونه‌‌ای که برای نخستین بار کالاهای انگلیسی را از استانبول خریداری کرده و وارد مناطق شمالی ایران کردند.

بسیاری از جهانگردانی که از سده چهارم هجری تا دوره قاجاریان از این بازار بازدید کرده اند، درباره آن اطلاعاتی ارائه داده گردشگران و جهانگردان نظیر ابن بطوطه، مارکو پولو، جاکسن، یاقوت حموی، ژان شاردن،  جان کارت‌رایت، رابرت گرنت واتسن، حمدالله مستوفی و مقدسی از رونق و شکوه بازار تبریز تمجید کرده‌اند. شاردن فرانسوی آن را عالی‌ترین بازارهای آسیا دانسته و با اظهار شگفتی از گنبدهای زیبا و طاق‌‌های دیدنی، بازار هشت گوش و وسیع قیصریه را زیباترین بخش بازار عنوان کرده است.

ابن بطوطه می‌نویسد: «بازار تبریز یکی از بهترین بازارهایی بود که من در همه شهرهای دنیا دیده‌ام.» تنوع وسیع سازه‌های آجری به هم پیوسته، سبک معماری، کثرت سراها و تیمچه‌ها، وجود مدرسه و مسجد همه از اهمیت و امتیازات خاص این بازار به شمار می‌روند. در زمان عباس میرزا که تبریز ولیعهد نشین و دارالسلطنه گردید، سراها و تیمچه ها و بازارهای عالی تازه‌‌ای احداث شد.

بازار تبریز با طاق‌ها و گنبدهای بلند آجری شامل بازار امیر ، بازار کفاشان ، راسته بازار ، بازار حلاجان ، یمینی دوز بازار ، راسته کهنه ، بازار حاج محمد حسین ، بازار مشیر ، بازار دلاله زن بزرگ ، بازارچه صفی ، بازار امیر ابوالحسن ، سرای حاج رسول ، سرای حاج میرزا علی نقی ، تیمچه ، سرای شیخ کاظم ، تیمچه حاج صفر علی ، تیمچه و دالان میرزا شفیع ، تیمچه ملک و … که به اختصار چند اثر اشاره می شود.

بازار تیمچه امیر یکی از شاهکارهای جالب معماری و با شکوه ترین تیمچه های بازار تبریز به حساب می آید. تیمچه حاج صفر علی ، بنائی است معظم که بانی آن حاج صفر علی خوئی بازرگان معروف معاصر فتحعلی شاه قاجار می باشد. تیمچه مظفریه نیز یکی از زیبا ترین بخشهای بازار است که حاج شیخ جعفر قزوینی تاجر سرشناس دوره ناصرالدین شاه در سال ۱۳۰۵ آن را ساخته بود و به مناسبت حضور مظفرالدین میرزا ولیعهد وقت دراین تیمچه به نام مظفریه نامگذاری کرد.

بازار امیر تبریز:

بازار امیر یکی از مهم ترین و پررونق ترین بازارهای تبریز است. میرزا محمدخان امیرنظام، فرزند شیخ علی خان وزیر شاه سلیمان و نوه میرآخور شیخ صفی الدین اردبیلی، این بازار را بنا نهاده است. وی در زمان ولی عهدی عباس میرزای نایب السلطنه وارد تبریز شده و به جهت حمایت های او به سمت امیرنظامی رسیده است.

معروف ترین بخش بازار تبریز <تیمچه مظفریه> است تیمچه مظفریه که در زمان ولیعهدی مظفرالدین میرزای قاجار به سال یک هزار و سیصد و پنج هجری قمری ساخته شد بانی آن « حاج شیخ محمد جعفر قزوینی » از بازرگانان تبریز بوده است . با توجه به اینکه هر بنای نوبنیادی در تبریز اگر مورد توجه ولیعهد وقت قرار می گرفت بایستی آن را به ولیعهد پیشکش می کردند این بازرگان کاردان نیز بنا را به نام « مظفرالدین میرزا مظفریه » نامید که مورد تحسین ولیعهد قرار گرفت و از تصاحب و تملک آن خودداری کرد.

در حال حاضر « تیمچه مظفریه » یکی از مراکز عمده تجارت و صدور فرش آذربایجان و ایران است از شهرتی جهانی دارد. این تیمچه دو طبقه دارد که هر طبقه آن بیست و شش حجره فرش فروشی را در خود جای داده است.

راسته‌ بازار:

جزء یکی از بزرگ‌ترین بازارچه‌های بازار تبریز است. تیمچه‌ها و سراهای متعدد آن محل عرضه بسیاری از اقلام مورد نیاز مردم است و به این دلیل به بازار ملی شهرت دارد. «تیمچه حاج تقی»، «تیمچه حاج شیخ»، «تیمچه حاج صفرعلی»، «تیمچه حاج محمدقلی»، «تیمچه‌های دودری»، «دالان خان»، «سرای حاج محمدقلی»، «سرای درعباسی»، «سرای دودری»، «سرای شیخ کاظم»، «سرای کچه‌چی‌لی»، «سرای گرچیلر (جورچلر)»، «سرای میرزا مهدی»، «سرای میانه حاج سید حسین»، «سرای میرزا جلیل» و «سرای نوی حاج سید حسین» از مهم‌ترین تیمچه‌ها و سراهای راسته‌بازار محسوب می‌شوند.

زبان از بیان این همه زیبایی قاصر است زیبایی هایی که مورد غفلت قرار گرفته‌‌اند ، این بازار در آستانه تبریز ۲۰۱۸ به عنوان سرشناس ترین مکان‌‌های تبریز آماده میزبانی میهمانان خواهد بود. با این همه در این بین رعایت انصاف از سوی فروشندگان  الزامیست چرا که در این اوضاع و احوال وخیم اقتصادی که قدرت خرید مردم کاهش یافته باید رعایت حال خریداران و مشتریان خود را بکنند تا هم مغازه خودشان رونق داشته باشد و هم مردم از بازار دست خالی به خانه برنگردند.

[ad_2]