شهریار تبریز/وحید یوسفی:عینالی تنها یک کوه نیست؛ بلکه زیست‌بومی غنی با تنوعی چشمگیر از گونه‌های گیاهی، چشمه‌ها، دره‌ها و میراث‌های تاریخی است. در دل آن، بقعه‌ای تاریخی از دوره ایلخانی جای گرفته که به نوادگان حضرت علی (ع) منسوب است. این منطقه از مهم‌ترین مقاصد کوهنوردی، ورزش، طبیعت‌گردی و تفریح در تبریز محسوب می‌شود.
در سالی که تبریز به‌عنوان پایتخت زیست‌محیطی کشورهای آسیایی برگزیده شده، توجه به ظرفیت‌های طبیعی و توسعه‌ی اکوتوریسم، بیش از پیش در اولویت قرار گرفته است. در این میان، کوه عینالی با خاک سرخ، گل‌های وحشی و چشم‌اندازهای منحصربه‌فرد خود، یکی از کانون‌های اصلی این نگاه تازه به شمار می‌رود.
شهرداری تبریز طی سال های اخیر اقدامات گسترده در حوزه زیست محیطی به سرانجام رسانده است به طوری که امسال نیز این حوزه از برنامه های مدون قرار دارد. یعقوب هوشیار شهردار تبریز می‌گوید؛ کاهش ۶۰ درصدی دفن زباله و حذف لندفیل‌های قدیمی از جمله هدفگذاری زیست محیطی امسال است.
وی ادامه می دهد: بزرگترین مرکز گل و گیاه و گلخانه‌های پیشرفته تا شهریور ماه سال جاری به بهره برداری رسیده و راه‌اندازی نمایشگاه بین‌المللی گل و گیاه نیز در ائل‌گلی تا مرداد ماه افتتاح خواهد شد.
تأکید بر حفاظت از تنوع گیاهی
مجید رحمانی، مدیرعامل خانه محیط زیست تبریز، با اشاره به اهمیت حفاظت از گونه‌های گیاهی می‌گوید: در دنیا، کشورهایی چون فرانسه در حفظ گونه‌های گیاهی پیشتاز هستند. حفظ تنوع زیستی، بخشی جدایی‌ناپذیر از دغدغه‌های محیط‌زیستی هر شهروند است و عینالی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
وی با بیان اینکه جلسات هفتگی خانه محیط زیست تبریز پیرامون تنوع گیاهی به‌صورت مستمر برگزار می‌شود، می‌افزاید: اکنون تنوع گیاهی سهند در جلساتی با حضور متخصصان در حال بررسی است. همچنین ورود گونه‌های جدید به زیست‌بوم عینالی باید با ارزیابی‌های دقیق محیط‌زیستی همراه باشد.
پیشنهاد برند گل‌محور برای تبریز
توفیق وحیدی‌آذر، نویسنده و پژوهشگر تبریزی، با سابقه سال‌ها عکاسی از طبیعت عینالی، که سال‌هاست که با عشق و دوربین، طبیعت عینالی را ثبت می‌کند و بیش از ۱۲۰ گونه گیاهی این منطقه را شناسایی و عکاسی کرده، پیشنهاد می‌دهد از میان گونه گیاهی شناسایی‌شده در این منطقه، نمادی گل‌محور و زیست‌محیطی برای تبریز انتخاب شود.
او با اشاره به نقش گل‌های وحشی به‌عنوان حاملان هویت و فرهنگ بومی، معتقد است چنین نمادی می‌تواند زبان تازه‌ای برای معرفی تبریز در سطح جهانی باشد.
سه گل، سه روایت از تبریز
۱. زنبق عینالی
گل نایابی که در بهار می‌شکفد و مشابه گونه‌ای محافظت‌شده در منطقه فلسطین و اردن است. این گل می‌تواند نماد توریسم فصلی تبریز باشد.
۲.گیلاس کوهی
درختچه‌ای مقاوم و زیبا که در دل صخره‌ها می‌روید و شکوفایی آن، پتانسیل برگزاری جشنواره‌هایی مشابه فستیوال‌های گل در شرق آسیا را فراهم می‌سازد.
۳.گل داغ‌قارپیزی
بوته‌ای دارویی که در همه فصل‌ها نقشی فعال در تغذیه زنبورها و جوامع محلی دارد و نمادی از خودکفایی و همزیستی بومی با طبیعت به شمار می‌رود.
احترام به طبیعت، در قاب یک رفتار انسانی
در میان عکس‌های وحیدی‌آذر، تصویری از یک درخت در مسیر فرودگاه تبریز جلب توجه می‌کند؛ درختی که برخلاف سایر هم‌ردیفانش هرس نشده، چراکه لانه کلاغی در میان شاخه‌هایش وجود داشت. کارگری گمنام با چشم‌پوشی از هرس این درخت، احترام به حیات را به زیبایی به نمایش گذاشت. این اقدام، مورد تحسین وحیدی‌آذر قرار گرفت و با نامه‌ای به شهرداری، خواستار تجلیل از این رفتار انسانی شد.
مکتب تبریز، تلفیق هنر و زیست‌بوم
به باور این پژوهشگر تبریزی، تلفیق مکتب هنری تبریز با داشته‌های زیست‌محیطی می‌تواند چهره‌ای فرهنگی و الهام‌بخش از این شهر در سطح جهان ارائه دهد. پروژه‌هایی چون تدوین کتاب درباره‌ی دره‌ها و چشمه‌های عینالی، گردآوری کلکسیون گل‌های منطقه و برگزاری فستیوال‌های گل، در همین راستا تعریف شده‌اند.
انتخاب یک گل به‌عنوان نماد زیست‌محیطی تبریز، صرفاً تصمیمی نمادین نیست؛ فرصتی است برای آرامش روانی شهروندان، رشد فرهنگی، توسعه‌ی اکوتوریسم و تجلیل از زیبایی‌های طبیعی شهر.
عینالی؛ برند زیست‌محیطی تبریز در مسیر توسعه پایدار
حفظ گونه‌های گیاهی، ضرورتی زیست‌محیطی است؛ اما بهره‌گیری از ظرفیت‌های بی‌نظیر عینالی در جذب گردشگر و توسعه اکوتوریسم، مزیتی منحصربه‌فرد به شمار می‌رود. انتخاب تبریز به‌عنوان پایتخت زیست‌محیطی کشورهای آسیایی، فرصتی طلایی برای تبدیل داشته‌های طبیعی این شهر به برندهایی پایدار و جهانی است.