به گزارش تبریز ما، خانه تاریخی ارفع الملک جلیلی، از شهرداران قدیمی بلدیه تبریز و بانی عمارت معروف ساعت در خیابان شهید بهشتی (منصور) به دستور مهندس ایرج شهین باهر، از تخریب حتمی نجات یافت.
در پی انتشار اخباری مبنی بر تخریب احتمالی خانهی تاریخی ارفع الملک جلیلی و احداث بنایی جدید به جای آن، شهردار کلانشهر تبریز با هماهنگی مسئولان و مالک این بنا در محل حضور یافت.
مهندس ایرج شهین باهر در این خصوص گفت: با هماهنگی شهردار محترم منطقه ۸ و مالک محترم، در محل حضور یافتیم تا موضوع را از نزدیک مورد بررسی قرار دهیم.
وی اظهار داشت: هم نام و یاد ارفع الملک جلیلی و هم خود بنا و فضای آن به گونه ای است که وظیفه خود می دانیم نسبت به حفظ و حتی احیای آن اقدام کنیم.
شهین باهر تصریح کرد: با توجه به آمادگی مالک محترم، به زودی ضمن توافق با ایشان، نسبت به تملک، بازسازی و احیای این خانه تاریخی اقدام خواهد شد.
خانه ای که فقط سردرب آن ثبت ملی شده است!
از عجایب روزگار اینکه خانه تاریخی ارفع الملک جلیلی با وجود داشتن شرایط لازم، ثبت ملی نیست و فقط سردرب آن در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسیده است!
در صورت عدم اقدام به موقع از سوی شهردار کلانشهر تبریز، سرنوشت خانه ی ارفع الملک جلیلی در تهران دوباره تکرار می شد.
همانگونه که در تصویر فوق مشاهده می شود، خانه ارفع الملک جلیلی، شهردار تبریز و بانی عمارت شهرداری فعلی در سال ۱۳۱۶ شمسی در منیریه تهران، محله البرز تخریب و فقط سردرب آن باقی مانده است!
گفتنی است، سردرب معروف این خانه و معماری بخصوص آن، به نمادی برای شهرداران بلدیه تبریز تبدیل شده است.
ارفع الملک جلیلی که بود؟
حسینقلی جلیلی معروف به ارفع الملک در تبریز متولد شد اما اطلاعی از تاریخ آغاز حیات وی در دست نیست.
وی در مرداد ماه ۱۳۱۳ همزمان با وقوع سیل ویرانگر به‌عنوان شهردار تبریز انتخاب شد و با ساخت مسیل مهرانه رود، تبریز را برای همیشه از تهدید سیل نجات داد.
با همت والای وی و همیاری مردم تبریز، در کوتاهترین زمان ممکن و با صرف کمترین هزینه (کمتر از یک میلیون تومان) سد تبریز به طول ۱۲ کیلومتر از شرق به غرب تبریز ساخته شد و با بهره‌گیری از ابتدایی‌ترین وسایل ممکن، این کار عظیم اتفاق افتاد.
جلیلی همچنین به‌عنوان بانی عمارت شهرداری نیز شناخته شده و نکته جالب اینجاست که این عمارت ارزشمند با صرفه‌جویی از اعتبار پروژه مهرانه‌رود و با مبلغی در حدود ۱۲۵ هزار تومان احداث گردیده است. وی با هزینه شخصی خود از انگلستان ساعتی خریداری کرد و آن را بر بالای برج عمارت نصب نمود.
ارفع الملک دو مرتبه در سالهای ۱۲۹۷ و ۱۳۱۳ هجری‌شمسی به ریاست بلدیه (شهرداری) تبریز انتخاب شد و خدمات ماندگار و قابل توجهی انجام داد و در دوران مشروطیت به صف مشروطه‌خواهان پیوست.
تأسیس دارالتربیه و دارالمجانین از دیگر کارهای عام‌المنفعه و خیرخواهانه وی بود که به این ترتیب کودکان بی‌سرپرست و افراد دارای معلولیت ذهنی را در زیر سقف آن پناه داد.
جلیلی در سال ۱۳۱۸ هجری‌شمسی چشم از جهان فروبست و پس از مراسم تشییع طبق وصیت خود، پیکر وی به کربلا منتقل و در جوار بارگاه حضرت امام حسین(ع) به خاک سپرده شد.
————————-
مهرداد خوشکار مقدم