سه شنبه, ۱۷ تیر ۱۴۰۴ /
58203
۰۳ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۱:۴۵
331 بازدید
۰

مسجد کبود تبریز، گنبدی از جنس آرامش

 وقتی اسم تبریز می‌آید، دو تصویر مختلف در ذهن شکل می‌گیرد؛ یکی مجموعه تاریخی تفریحی ائل‌گلی و دیگری بازار تبریز. در دل بازار تبریز، مسجدی آرام و عظیم با گنبد بزرگ آجری‌اش سده‌هاست از پس حوادث و اتفاقات مختلف عبور کرده و با وجود زخم‌های بی‌شمار بر تن زخم خورده‌اش، هنوز زیبایی اصیل و باشکوهش […]



 وقتی اسم تبریز می‌آید، دو تصویر مختلف در ذهن شکل می‌گیرد؛ یکی مجموعه تاریخی تفریحی ائل‌گلی و دیگری بازار تبریز.

در دل بازار تبریز، مسجدی آرام و عظیم با گنبد بزرگ آجری‌اش سده‌هاست از پس حوادث و اتفاقات مختلف عبور کرده و با وجود زخم‌های بی‌شمار بر تن زخم خورده‌اش، هنوز زیبایی اصیل و باشکوهش را به رخ می‌کشد، مسجدی که فیروزه جهان اسلام است؛ مسجد کبود.

شاید وقتی ابوالمظفر جهانشاه قراقویونلو با خواست همسرش خاتون جان بیگم، امر به ساختن این مجموعه داد، تصور نمی‌کرد این بنا روزگاری به یکی از نمادهای استواری تبریز تبدیل شود.

مجموعه‌ای که در ابتدا با ملحقاتی از جمله کوشک، قنات، بقعه و مسجد به نام «عمارت مظفریه» شناخته می‌شد، امروز به حرمت کاشی‌های آبی منحصر به‌فرد و چشم نوازش به نام «مسجد کبود» در جهان شناخته می‌شود.

مسجدی که اکنون به عنوان یکی از بخش‌های بازار تاریخی تبریز در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و رواق‌ها، صحن و فضای آرام زیر گنبدش همه ساله میزبان دوستداران تاریخ، هنر و دست ساخته‌های رنگین است.

مسجد کبود تبریز، گنبدی از جنس آرامش

رواق‌های آرامش

هر چند «گوی‌مسچید» یا مسجد کبود در روزگار ساخت در باغش خارج از شهر بنا شده بود، اما امروز در دل تبریز قرار گرفته است.

از بیرون می‌توان دو گنبد آجری کوچک و بزرگ مجموعه را دید که بر بدنه‌ای سنگ و آجری سوار شده است. بخش‌هایی از این بدنه، هنوز تکه‌هایی از آجرکاری‌های دوره قراقویونلوها را بر تن خود دارد اما مرمت گنبد و بخش‌هایی از بدنه، نشان از زلزله سنگین و ویرانگر تبریز در اعصار دور دارد.

از همین جا، کاشی‌های فیروزه‌ای، لاجوردی و رنگین «گوی مسچید» خودنمایی‌شان را آغاز می‌کنند. معرق کاشی این مسجد در نوع خود و با توجه به امکانات دوره ساخت در سال ۸۷۰ هجری، بسیار بی‌نظیر است؛ شاید با امکانات امروزی هم تراش قطعات رنگین کاشی به ابعاد ۲ میلی‌متر بسیار جالب توجه و خاص باشد. به همین جهت به کاشی‌کاری صورت گرفته در این مسجد، «فرش کاشی» اطلاق می‌شود.

مسجد کبود تبریز، گنبدی از جنس آرامش

مسجد کبود تبریز، گنبدی از جنس آرامش

به دلیل خیابان‌کشی‌های صورت گرفته در سده اخیر، درب ورودی مسجد پشت ساختمان قرار گرفته و باید با دور زدن بنا به درب آن برسید. ورودی بنا با کاشی‌های آبی در هم تنیده و گل و بوته‌های ظریف، همان فرش کاشی است که بسیار آن را تمجید کرده‌اند. آیات و روایات نقش شده بر روی کاشی‌ها از همین جا شروع می‌شود و دور تا دور صحن مسجد را فرا می‌گیرد.

ترک‌های عمیق و ناهمواری‌های تصحیح شده روی سردر اصلی، حتی پس از مرمت‌های صورت گرفته در اوایل این سده، نمایان و البته نشان‌دهنده استحکام این بنا در مواجهه با زلزله‌ایست که تمام شهر تبریز را تخریب کرده و به جز سه بنا، هیچ چیز از تاریخ تبریز باقی نگذاشته است.

مسجد کبود تبریز، گنبدی از جنس آرامش

فرش کاشی‌کاری

برای ورود به مسجد باید کفش‌ها را در آورده و در صحن موکت شده، قدم بزنیم، طاق‌های جناقی، دیوارها، تزیینات و محراب مسجد کبود، با دو رنگ آبی تیره (بخش‌های اصلی و قدیمی) و آبی خیلی روشن (بخش‌های مرمت شده) انتظار بازدیدکنندگان را می‌کشد.

روی صحن و ستون‌های آن، سوره فتح با خطی بسیار زیبا نوشته شده و دور تا دور گنبدی با قطر ۱۷ متر را فرا گرفته. ایستادن زیر گنبدی که از داخل ۲۲ متر ارتفاع دارد، بی‌شک خاطره بسیار خوبی از این بازدید برای ما به جای خواهد گذاشت.

این گنبد و گنبد کوچکتر بخش مقبره به همت استاد رضا معماران به شکل کاملا سنتی بازسازی شده و در ساخت آن هیچ‌گونه روش و مصالح جدیدی به کار نرفته، به همین دلیل حس و حال بنای اولیه را به بهترین شکل انتقال می‌‌دهد.

مسجد کبود تبریز، گنبدی از جنس آرامش

در بخشی از پشت محراب قدیمی، قسمت دیگری از این مسجد شامل اتاقی بزرگ با کفپوش و دیوارهای مرمرین وجود دارد و در انتها به سردابی کوچک ختم می‌شود. در این محل جهان‌شاه و همسرش خاتون جان بیگم چند سال بعد از اتمام ساخت مسجد به خواب ابدی رفته‌اند. این بخش خاکی و خالی است و گفت می‌شود، بعد از زمین لرزه تبریز، هر چه در این بخش بوده حتی بخش‌هایی از مرمر تزیینی آن به تاراج رفته است.

با این وجود، مسجد کبود هنوز با عظمت و شکوه ایستاده و لابه‌لای زخم‌های عمیقش، بارقه‌هایی از دوران شکوه و جلال خود را به رخ می‌کشد.

مسجد کبود تبریز، گنبدی از جنس آرامش

مسجدی به رنگ آسمان

این روزها که پاندومی کرونا، همه چیز زندگی ما را در دست گرفته و برای تمام جزئیات زندگی‌مان باید و نباید تعیین کرده، رفتن زیر این طاق بلند و لمس آرامش جاری در وجود مسجد کبود دور از دسترس است.

با این حال، دیدن جان زخم خورده اما مقتدر یادگار کبود تاریخ که روزها چهره‌اش از میان درختان پیداست و شب‌ها با چراغ‌های پر نور چشمک می‌زند هم مایه آرامش است.

پای‌مان شاید به مسجدی به رنگ آسمان نرسد؛ دل‌مان اما زیر گنبد کبود، یاد آسمان است.

مسجد کبود تبریز، گنبدی از جنس آرامش

مسجد کبود تبریز، گنبدی از جنس آرامش

 

گزارش ازفرینوش اکبرزاده 

منبع خبر : http://tabrizeman.ir/?p=20046

منبع خبر «» است و آژانس خبری تحلیلی تبریز ما – اخبار سیاسی تبریز – اخبار اجتماعی تبریز – اخبار ورزشی تبریز – اخبار تراختور – اخبار فرهنگی تبریز – تبریز خبر در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. چنانچه محتوا را شایسته تذکر می‌دانید، خواهشمند است کد ( 58203 ) را همراه با ذکر موضوع به شماره  0989142578922  پیامک بفرمایید.با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه آژانس خبری تحلیلی تبریز ما – اخبار سیاسی تبریز – اخبار اجتماعی تبریز – اخبار ورزشی تبریز – اخبار تراختور – اخبار فرهنگی تبریز – تبریز خبر مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
7 سال پيش [ 58490 بازدید ]
8 سال پيش [ 33721 بازدید ]
8 سال پيش [ 19048 بازدید ]
5 سال پيش [ 18661 بازدید ]
5 سال پيش [ 12412 بازدید ]
8 سال پيش [ 12071 بازدید ]
8 سال پيش [ 10964 بازدید ]
8 سال پيش [ 9788 بازدید ]
5 سال پيش [ 9266 بازدید ]
7 سال پيش [ 8149 بازدید ]
5 سال پيش [ 7768 بازدید ]
4 سال پيش [ 7550 بازدید ]
4 سال پيش [ 7040 بازدید ]
5 سال پيش [ 6380 بازدید ]
6 سال پيش [ 6343 بازدید ]
2 سال پيش [ 6281 بازدید ]
4 سال پيش [ 6094 بازدید ]
4 سال پيش [ 6092 بازدید ]
4 سال پيش [ 6008 بازدید ]
6 سال پيش [ 5203 بازدید ]
عصر تبریز 5 ساعت پيش [ 0 بازدید ]
عصر تبریز 5 ساعت پيش [ 0 بازدید ]
عصر تبریز 5 ساعت پيش [ 1 بازدید ]
عصر تبریز 5 ساعت پيش [ 1 بازدید ]
عصر تبریز 6 ساعت پيش [ 2 بازدید ]
عصر تبریز 6 ساعت پيش [ 7 بازدید ]
عصر تبریز 6 ساعت پيش [ 1 بازدید ]
عصر تبریز 6 ساعت پيش [ 4 بازدید ]
عصر تبریز 6 ساعت پيش [ 5 بازدید ]
عصر تبریز 6 ساعت پيش [ 2 بازدید ]
عصر تبریز 6 ساعت پيش [ 7 بازدید ]
عصر تبریز 6 ساعت پيش [ 6 بازدید ]
عصر تبریز 8 ساعت پيش [ 2 بازدید ]
عصر تبریز 8 ساعت پيش [ 3 بازدید ]
عصر تبریز 8 ساعت پيش [ 2 بازدید ]
عصر تبریز 8 ساعت پيش [ 2 بازدید ]
عصر تبریز 8 ساعت پيش [ 1 بازدید ]
عصر تبریز 8 ساعت پيش [ 5 بازدید ]
عصر تبریز 8 ساعت پيش [ 2 بازدید ]
عصر تبریز 8 ساعت پيش [ 1 بازدید ]
عصر تبریز 4 ماه پيش [ 74 بازدید ]
تبریز من 4 سال پيش [ 272 بازدید ]
آژانس خبری تبریز ما 6 سال پيش [ 693 بازدید ]
تبریز من 4 سال پيش [ 510 بازدید ]
تبریز من 4 سال پيش [ 256 بازدید ]
تبریز من 4 سال پيش [ 334 بازدید ]
تبریز من 4 سال پيش [ 379 بازدید ]
آژانس خبری تبریز ما 5 سال پيش [ 392 بازدید ]
آژانس خبری تبریز ما 5 سال پيش [ 264 بازدید ]
تبریز من 4 سال پيش [ 342 بازدید ]
عصر تبریز 4 سال پيش [ 562 بازدید ]
آژانس خبری تبریز ما 6 سال پيش [ 304 بازدید ]
آژانس خبری تبریز ما 6 سال پيش [ 319 بازدید ]
عصر تبریز 4 سال پيش [ 542 بازدید ]
تبریز من 4 سال پيش [ 389 بازدید ]
تبریز من 4 سال پيش [ 624 بازدید ]
عصر تبریز 4 سال پيش [ 468 بازدید ]
عصر تبریز 4 سال پيش [ 421 بازدید ]
عصر تبریز 4 سال پيش [ 297 بازدید ]
عصر تبریز 4 سال پيش [ 589 بازدید ]

نظرات و تجربیات شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرتان را بیان کنید