یکشنبه, ۲۳ آذر ۱۴۰۴ /
میوههای خیابانی با طعم دود! کتایون حمیدی/ در روزگاری نه چندان دور، تبریز شهر باغها و درختان سر به فلک کشیدهای بود که گوشه گوشهاش، طبیعت سبز خودنمایی میکرد؛ اگر از پدربزرگها و مادربزرگها بپرسید، هنوز به یاد دارند که تبریز با درختانی چون چنار، صنوبر و توت در حاشیه نهرها و خیابانهایش، به «باغ […]
کتایون حمیدی/ در روزگاری نه چندان دور، تبریز شهر باغها و درختان سر به فلک کشیدهای بود که گوشه گوشهاش، طبیعت سبز خودنمایی میکرد؛ اگر از پدربزرگها و مادربزرگها بپرسید، هنوز به یاد دارند که تبریز با درختانی چون چنار، صنوبر و توت در حاشیه نهرها و خیابانهایش، به «باغ شهر» ایران شهرت داشت. اگر بگوییم که دیگر از باغ شهر تبریز چیزی نمانده است بیراهه نگفتهایم؛ باغها یکی پس از دیگری با برجهای سر به فلک کشیده جایگزین شدند. با روی کار آمدن شهردارهای مختلف نه تنها بر شمار درختان افزوده نشد، بلکه قلع و قمع درختان نیز افزایش یافت؛ فضای سبز فدای توسعه شهری شد. اما با این وجود، هنوز هم برخی خیابانهای شهر تبریز نشانی از آن سرسبزی را در خود دارند و کوچه باغهایی به جای ماندهاند که در آنها میتوان درختانی که در سالهای دورتر نیز وجود داشته اند را دید. توتخواران بهاری اردیبهشت و خرداد این روزها برای برخی شهروندان طعم توت دارد. کافی است عصر یک روز بهاری به خیابانهای پر از درخت تبریز مثل یاغچیان، ولیعصر جنوبی و عباسی سر بزنی و عطر توت را از نزدیک حس کنی. در این خیابانها با خودروهای متوقف شده مواجه میشوی که سرنشینان آن به زیر درختان توت کنار خیابانها رفته و این میوهها را بدون شست و شو مصرف میکنند. توتهای قرمزی که روی شاخههای درختان همچون الماس جلوهگری میکنند و گاها به دلیل رسیدن به روی زمین ریخته شدهاند و هر روز تعداد زیادی را سیراب میکند. آقای مظفری و همسرش یکی از همان افرادی هستند که کنار خیابان توقف کرده و از توتهای درختان چیده و میخورند. وقتی به او میگویم که لااقل این توتها را بشورید و بعد بخورید، میگوید: «برای بدن میکروب هم لازم است و آنقدر پاستوریزه رفتار کردیم که دیگر این میوه نشسته فرقی به حالمان نخواهد کرد». کمی آن طرفتر خانم جوانی همراه دو فرزند خود مشغول چیدن توت کنار خیابان هستند. الهام خانم میگوید: «اینها نعمت خداوند هستند و اگر خورده نشوند هدر خواهند شد چراکه توت اگر برسد بلافاصله به زمین میافتد». او ادامه میدهد: «من همیشه علاقه داشتم تا یک باغ شخصی داشته باشم و فرزندانم از میوههای اُرگانیک استفاده کنند و اصلاً چیدن میوه از روی درخت یک حس قشنگتری نسبت به اینکه از مغازه بخریم، دارد». «توتخواری» با طعم دود و سم! هر چند با افزایش آلایندهها و همچنین سم پاشی درختان برای مقابله با آفتها میوههای خیابانی در معرض آلودگی بیشتری قرار دارند، اما با این حال هر چقدر که آفتاب دامن خود را از روی شهر جمع میکند بر تعداد توتخوران کنار خیابان افزوده میشود؛ برخیها کیسه پلاستیکی آورده و جمع میکنند و برخیها به یک یا دو تا اکتفا کرده و به راه خود ادامه میدهند. برای پاسخ به این سوالات که آیا خوردن توتهای که در معرض دود خودروها و سمپاشیها هستند، مشکلی ندارد؟ به سراغ متخصص تغذیه میرویم. نوید معتمدی، در این باره به خبرنگار ما میگوید: «درختان توتی که در کنار خیابانها یا در اماکنی که آلودگی صنعتی زیاد است، رشد میکنند در معرض انواع آلودگیها قرار دارند؛ بنابراین این آلودگیها در منافذ میوههایی مانند توت بیشتر جای میگیرد و به مراتب خطرناک هستند». او میافزاید: «توت از جمله میوههایی است که شستن سختی دارد چه برسد به اینکه نَشسته اقدام به خوردن آن بکنیم و بدتر آنکه این توتها را از زمین جمع کرده و بخوریم». این دکترای تغذیه و رژیم درمانی توضیح میدهد: «در توتهای کنار خیابان آلودگی انواع فلزات سنگین از قبیل سرب، کادمیوم و انواع باکتریها وجود دارد از اینرو برای کودکان کمتر از ۶ سال خطرناک بوده و آنها را با مشکل بیمیلی غذا و کمخونی و توقف رشد و یا کوتاهی قد روبرو میکند». به گفته این متخصص تغذیه بهترین نحوه شستشوی توتها، قرار دادن داخل دستمال نازک مرطوب جهت جذب گرد و غبار بوده و سپس دو بار شستشو داخل آبکش است که دومین بار شستشو بهتر است با آب همراه با محلول آب نمک شستشو شود. «توت»های دود آلود و سمی در خیابانهای شهر برای اطلاع بیشتر از وضعیت آلودگی و سمپاشی درختان شهر تبریز گفتوگویی با علی مدبر، مدیرعامل سازمان سیما و منظر شهرداری تبریز انجام دادیم. او میگوید: «حدالامکان میزان سمپاشی در شهر را کم کردهایم و سمهای موجود نیز صرفاً تاثیرات کمتری داشته و برای از بین بردن آفت روی درختان است». مدبر اضافه می کند: «البته اگر میزان سمپاشی را هم کم کنیم باز هم استفاده و خوردن از میوه درختان پارک و خیابانها کار صحیحی نیست چراکه حتی میوه جلوی مغازه میوهفروشها نیز روزانه با انواع آلاینده و دود و اگزوز خودروها مواجه بوده و آلوده میشوند چه برسد به میوه درختان کنار خیابانها». به گفته علی مدبر، چند سالی است که کاشت درخت با محصولات میوه در خیابان انجام نمیگیرد چراکه علاوه بر آلودگی و خطرناک بودن آن، مسائلی از قبیل تصادفات را نیز افزایش میدهد. او با تاکید بر اینکه اگر از میوه درختان پارکها و کنار خیابان هم خوردید حتما آنها را بشورید و سپس میل کنید، ادامه میدهد: «همان طور که گفتم چند سالی است که کاشت درخت میوهدار در شهر انجام نمیگیرد و صرفا درخت سنجد کاشته شده است که دلیل آن هم استفاده کم از آب است و به علت اینکه سنجد پوست دارد و میتوان آن را جدا کرد از اینرو خطر مسمومیت ندارد». مدیرعامل سازمان سیما و منظر شهرداری تبریز اضافه میکند: «به هیچوجه کاشت درخت میوهدار در شهر به علت ایجاد برخی آفتها و افزایش کرم سفیدها توصیه نمیشود و اگر درختی هم وجود داشته باشد یا برای سالهای گذشته است و یا به خاطر خرید برخی از باغها توسط شهرداری است که الان به پارک و فضای سبز تبدیل شده است». انتهای پیام/۶۰۰۲۷
