یکشنبه, ۲۳ آذر ۱۴۰۴ /
تبریز ما – ناصر غلامی هوجقان: عمارت خشتی قاجاری پیرآباد شهر ایلخچی شهرستان اسکو و در میان باغ پیرآباد واقع شده است، این باغ به عنوان یکی از باغهای ایرانی زنده معرفی شده است. عمارت پیرآباد از دیرباز مکانی برای تجمع و گردهمایی اهالی ایلخچی و روستاهای اطراف در اعیاد و مراسم و آئینی محلی […]
تبریز ما – ناصر غلامی هوجقان: عمارت خشتی قاجاری پیرآباد شهر ایلخچی شهرستان اسکو و در میان باغ پیرآباد واقع شده است، این باغ به عنوان یکی از باغهای ایرانی زنده معرفی شده است. عمارت پیرآباد از دیرباز مکانی برای تجمع و گردهمایی اهالی ایلخچی و روستاهای اطراف در اعیاد و مراسم و آئینی محلی بوده است و سوای اهمیت تاریخی و معماریاش، از لحاظ آیینی و مذهبی در منطقه مورد توجه میباشد.
این عمارت تاریخی، با نمایی زیبا و دست نخورده از خشت و سقف چوبی تشکیل شده و از آثار باقی مانده دوره قاجار است. این بنا، یکی از قدیمیترین و زیباترین خانههای خشتیِ تاریخی شهر ایلخچی میباشد. باغ و بنای پیرآباد، ملکِ خصوصی نجفعلی ویرانی، از معتمدان مردم ایلخچی بوده است که از دو قسمت حوضخانه و بخش مسکونی تشکیل شده است. حوضخانه آن، علاوه بر حوض، سه فضای نشیمن در اطراف دارد. بخش مسکونی بنا، شامل یک انباری، آشپزخانه و دالان ورودی در طبقه همکف و یک اتاق نشیمن و پیش ورودی آن نیز در طبقه اول است. قنات آبِ موجود در عمارت پیرآباد، از دیگر بخشهای این بناست. حوض سنگی هشت ضلعیِ این عمارت، بسیار زیبا و دارای آب همیشه روانی است که از قناتِ باغ منشعب میشود. این اثر، در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵، با شماره ثبت ۱۸۹۲۲، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
معماری منحصر به فرد این عمارت بنا به روایت یوسف کشمند، از نوع طراحیهای شیخ بهایی است و دارای شگفتیهای بینظیری است. بهعلت معماری جالب عمارت، صدای آب درون آن پخش میشود و حس آرامش خاصی را به افراد میدهد.
یکی دیگر از نکات جذاب عمارت این است که وقتی بهصورت ضربدر از گوشهای به گوشهای در حالت روبرو بهآرامی صحبت میکنید، کسی که آن طرف سالن ایستاده است بهراحتی میتواند صدای شما را بشنود. این در صورتی است که فرد نزدیک به شما، نمیتواند صدایتان را تشخیص دهد. این ویژگی از معماری هندسی شیخ بهایی محسوب میشود.
این انعکاس بطوری باورنکردنی شخص دومی که شخص اولی در گوشه سردابه صدای جزئی مثل پچ پچ در گوشهای از سردابه داشته باشد در گوشه ضربدری آن حتی هر دو گوش خود را با دست گرفته باشد باز هم صدای واضع میشنود.
اسرار این انعکاس عجیب را از یوسف کشتمند جویا شدم. او در پاسخ میگوید: چون صدا از بالای سردابه به مغز انسان نفوذ میکند حتی با گرفتن گوشها هم صدای کم بهصورت رسا شنیده میشود.
کشتمند می افزاید: در قدیم وسعت باغ ۱۲۰ هزار متر بود که در گذر زمان به ۱۷ هزار متر کاهش یافته است. و حتی اصطبلی نیز در این باغ بود که برای نگهداری اسبهای میهمانان بکار می آمد.
نجفعلی ویرانی مومن، صاحب این خانه مردی از پاکان و اهل دیانت و عارف بود و از معتمدان مردم شهر ایلخچی که حتی نقل شده برای ساختن این عمارت کارگری، ریالی دستمزد گرفته نشده است.
چون نجفعلی بسیار مهماننواز بود از آلمان میهمان برایش آمد چون در میهمان نوازی سنگ تمام گذاشت. آلمانیها به رسم ادب رضاخان طهماسب ویرانی را که ۱۲ سال داشت برای تحصیل و قدردانی از نجفعلی ویرانی ، به اروپا بردند تااینکه رضا خان طهماسب بعد از اخذ دکتری به ایران برگرداندند.
رضاخان طهماسب ویرانی، اولین پزشک متخصص اعصاب و داخلی با شماره پزشکی( یک) رئیس بیمارستان هلال احمر آنزمان و مدتی رئیس بیمارستان ژاندارمری بود.
منبع خبر : http://tabrizeman.ir/?p=20387
