پشت پرده هایی از استعفای ظریف

درس خارج فقه رهبری معمولا تا ساعت ۹ تمام میشود و روز دوشنبه نیز اینگونه بوده است. در موارد نادری آن هم تحت کنترل بعضا اخباری از دروس خارج فقه رهبری به بیرون منتشر میشود. بعد از جلسه دوشنبه این بخش از سخنان رهبری از طریق کانال ها و سایت های نزدیک به رهبری در حد وسیعی منتشر گردید. (توصیه‌ی من به همه‌ی کسانی که مدیریّتی دارند، مسئولیّتی دارند، چه در قوّه‌ی مجریّه، چه در قوّه‌ی قضائیّه، چه در مدیریّتهای گوناگون، این است که افسردگی و ملالت را و بی‌حوصلگی را از خودشان دور کنند، ناامیدی را از خودشان دور کنند، و بدانند که کار دارد پیش میرود، انقلاب حرکت میکند. دیدید به توفیق الهی در بیست‌ودوّم بهمن چه حادثه‌ی عظیمی در این کشور اتّفاق افتاد)
حوالی ظهر بود که خبر تعجب برانگیز دیدار بشار اسد با رهبر انقلاب نیز مورد منتشر گردید و البته در این دیدار ها تکیه سردار قاسم سلیمانی به جای ظریف وزیر خارجه کشورمان مورد تعجب واقع شد. و حوالی شب و بعد از دیدار اسد با حسن روحانی بود که ظریف در صفحه اینستاگرامی اش استعفای خود را اعلام نمود. متعاقب این خب ، شادی زایدالوصفی در اسرائیل بوجود آمد و البته در داخل نیز طیف پایداری و رادیکال ها به هلهله های توئیتری پرداختند. از این روی تا کنون منابع نزدیک به ریاست جمهوری و وزارت خارجه دو محور مهم را برای تحلیل های خود انتخاب نموده اند.
نخست تاکید آنها بر اختلافات ظریف با دستگاه های غیر دولتی است چرا که در سفر اسد به تهران ، ظریف و دستگاه خارجه مورد اعتنا نبوده و حتی تصمیم به دیدار اسد با رییس جمهور به شرط حضور سلیمانی، آنهم در ساعات پایانی شب اتخاذ شده است. گلایه ظریف میتواند از این باب باشد که برای دفاع از جایگاه وزارت متبوعش استعفا داده است. البته این طیف معتقدند روحانی هیچ تلاشی برای بازگرداندن اعتبار به وزارت خارجه نداشته است تا همچنان بعنوان رییس کابینه در ریاست جمهوری حضور داشته باشد.
دوم، تاکید عده ای دیگر از منابع خبری بر اختلافات فاحشی است که بر سر مواضع دوگانه موجود در بین تصمیم گیران داخل نظام ایجاد شده است. آنها معتقدند ظریف از کارشکنی هایی که برای تامین منافع ملت در روابط خارجی مانند جلوگیری از تصویب fatf و پالرمو در مجمع و مجلس ، به ستوه آمده است. چه اینکه دوهفته پیش بود که او به رسانه ها گفته بود از دشمنی دشمن ناراحت نشدم اما از کارشکنی های داخلی به ستوه آمده ام .
بهرحال دلیل و پشت صحنه این استعفا هرچه باشد دو نتیجه مشخص خواهد داشت.
الف. تضعیف مواضع نظام در روابط خارجی . چرا که ظریف وزیر کاربلدی بود و استعفای او این پیام را به خارج مخابره خواهد نمود که بین دستگاه های منتخب مردم و دستگاه های ناظر اختلاف به قدری جدی است که تصمیم گیران عرصه های بین الملل برای اتخاذ مواضع باید دولت را بی اهمیت بدانند.
ب. ظریف یکی از نمایندگان اصلاح طلبان در دولت بود. بعد از خروج چند وزیر اصلاح طلب از کابینه، به نظر میرسد رابطه این طیف سیاسی با دولت به هم خواهد خورد. چه اینکه یکی از شنیده ها از منابع موثق هم به نقش مخرب واعظی و نوبخت بر قهر ظریف از دولت تاکید دارد.و اگر این روند تداوم یابد ، روحانی خواهد ماند و حوضش .هرچند واعظی گفته بود روحانی به تنهایی ۲۴ میلیون رای را بدست آورده و نیازی به اصلاح طلبان نداشته و ندارد.
بهرحال از آنچه گفته شد چنین میتوان استدلال نمود، شادی نتانیاهو از این استعفا و شادی خارج از وصف جبهه پایداری نشان از آن دارد که شاید یکی از مهمترین بازندگان این داستان ، جامعه مدنی ایران باشد.
غلامرضا منصوری