در درازنای تاریخ و از زمانی که ایران به عنوان یک قدرت مستقل و جهانی راه هزیمت را پیشه کرد، بویژه در تاریخ معاصر، سیاست خارجی و ارتباط با قدرتهای بزرگ تبدیل به مشکلی بغرنج شده است.
استقلال، حاکمیت ایران و تعامل با بیگانه در دوران قاجار تبدیل به فاجعه ای شده است که همچنان پیامدهای آن را یدک می کشیم. زیست سیاسی در این برهه بشدت از نقش خارجی تأسی می گرفت. بعضاً آنچه تعیین کننده بود فاکتور منافع خارجی ها بود.
— اینقدر عامل خارجی مؤثر بوده که تحلیل وقایع کشور در نظرگاه عامه مردم و حتی متخصصین را از عامل ناخواسته‌ای بنام توطئه سرشار کرده است. مکانیزم تئوری «توهم توطئه» هم تحلیل های واقعی را خدشه دار کرده و هم در کیفیت مدیریت داخلی تأثیر سوء گذاشته و راه فراری برای توجیه ناکارآمدی ها و سوء مدیریت های داخلی ایجاد کرد.
— مدیران داخلی رندانه ضعف های خود را پشت دخالت ها و فشارهای خارجی مخفی میکردند.مجموعه این روند، ایرانیان را نسبت به بیگانگان در وضعیت دوگانه ای قرار داد. احترام و ترس توأمان از بیگانه!
— در حالیکه تمایل به برقراری ارتباط با خارج و استفاده از مزایای آن دارند، عقبهِ ذهنیِ دخالت هایِ ناروایِ خارجیان آن را تلخ و متزلزل می کند.
— قرارداد ۲۵ ساله با چین دقیقا از همین آبشخور تعامل و نگرانی سیطره ی بیگانه آب می خورد. جمهوری اسلامی هم مانند قاجار و پهلوی در این دوگانه گیر کرده است.
— قاجار که از همراهی با قدرت برتر ناتوان بود، دست به تئوری موازنه مثبت و منفی زد، اما از هیچ کدام طَرفی نبست، از امیرکبیر به این سو صحبت از راه سوم شده بود. راه سوم چیزی در مایه های «موازنه منفی» مصدق، «ناسیونالیسم مثبت» شاه مخلوع و «نه شرقی نه غربی» جمهوری اسلامی است.
هیچ کدام مثل آخری بنای استعمار ستیزی نداشت، البته ایران هیچگاه مستعمره نشد، اما فراتر از مستعمره زیان دید. سیاست خارجی ایران مانند سایر مسائل در میانه شرق و غرب در نوسان و هاله ای از آشفتگی سردرگم است. نه تماماً با غرب بود نه تماماً با شرق!
— غرب فشار می‌آورد که آنرا با خودش همسو کند، شرق نیز آنرا شریک دائمی اش نمی دانست که برایش هزینه بدهد!
پس ایران از آنسو رانده و از این سو درمانده بود!
— اکنون بعد از چهار دهه آزمایش و خطا، به این نتیجه رسیده که شترسواری دولا دولا نمیشه باید خودش را به یک سو قفل کند، تصورش این است که ستاره غرب در حال افول است و چین در حال طلوع!
— البته این چرخش از سر اضطرار هم هست، آنها که با انقلاب, ایران را از دست دادند با تحریم ها و فشارهای مختلف آنرا به دامان چین هل دادند.
— قبل از آن برجام بنا داشت در مواجهه با قدرتهای بزرگ نوعی توازن منطقی ایجاد کند، هر چند برخی آنرا یک حرکت تاکتیکی و مقطعی از سوی رأس هرم قدرت سیاسی می دانند. برجام شرق و غرب را در یک ترازو داشت، اما دیوانه ای(ترامپ) سنگی در چاه انداخت که با صد عاقل بیرون نمی آید.
— فشارحداکثری آمریکا و تعلل سایر بازیگران برجام، ایران را ناچار کرد برای استحکام استراتژی «نه مذاکره، نه جنگ» به شرق متمایل شود تا هم بتواند دوام بیاورد و مجالی برای ترقیق فشارها پیدا کند و هم در برابر مذاکرات احتمالی با غرب قدرت مانور داشته باشد.
— کلیات قرارداد اما در داخل مباحث زیادی ایجاد می‌کند، افکار عمومی اساساً مخالف است و سوابق چین وروسیه مزید علت هستند. این قرارداد نسبت به برجام جای حامی ودلواپس را هم عوض کرده است.
— در هر صورت هر رابطه ای باید متوازن باشد و بده-بستان‌های آن بایستی منطقی باشد. قرارداد اگر از سرِ استیلا چین بر ما و استیصال ایران باشد میتواند فرجام ناخوشی برای کشور داشته باشد. نگاه مختصری به فرجام قرارداد دوجانبه ونزوئلا و قدرتهای شرق میتواند درس عبرت آموزی باشد هرچند که ایران و ونزوئلا تفاوتهای چشم گیری در همه ابعاد با هم دارند و قیاس مع الفارق میتواند باشد…
?مار گزیده از ریسمان سیاه وسفید می ترسد
در خبرها بود که ایران جهت توسعه پایدار قرار دادبلندمدت با جمهوری چین منعقد می کند وچون بطور دقیق مفاد قرار داد علنی نشده است و مردم اطلاعات لازم را ندارند وصرفا براساس خبرهای تایید نشده حدس وگمان می زنند مردد ماندند
از نظر روابط بین المللی سرمایه گذاری کشورها در کشور دیگر امر معمول است
زمینه روابط اقتصادی، تجاری، کشورهادر سرمایه گذاری با کشور های دیگر مشخص است
مثل ساخت پالایشگاه، کارخانه، بهره برداری ازمعادن، احیا زمین های کشاورزی، تاسیسات دریایی،بازسازی مراکز نظامی، و…
برنامه ریزی یک سلسله عملیات، سیستماتیک مرتبط بایکدیگر به منظور دستیابی به یک سری اهداف معین ومشخص توسط نهادها، سازمان ها و دولت ها برای یک مدت معین است
معمولا برنامه ریزی ها ازنظر زمان در سه سطح
کوتاه مدت تا یکسال
میان مدت تا ۵ سال
دراز مدت تا ۱۰ سال تنظیم می شود
ازنظرمکانی درسه سطح کلان، بخش، منطقه
ازنظر حوزه عملکرد در سطوح اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی انجام می شود
موضوع قرارداد۲۵ساله با چین بااعتراضات و واکنش‌های رسانه ای فعالان سیاسی، اقتصادی ومردم مواجه گردیده است
اهم اعتراضات
۱_مدت قرارداد ۲۵ سال
۲_دراختیار قرار دادن کامل جزیره یا سواحل بندری
۳_بسته شدن وعدم اختیار ایران برای انعقاد قرارداد اقتصادی با دیگر دولت‌ها
در آمار جمعیت شناسی ۲۵ سال فاصله یک نسل است
ایران در زمان قاجار چندین قرارداد طویل المدت با روس وانگلیس منعقد کرد که همه استعماری از آب درآمدند
مناسب ترآن است که در انعقاد قرار داد جانب احتیاط رعایت شود
بهتر آن است که سرنوشت کشور و نسل آینده را به اما واگر نسپارند
زیرا در ۲۵ سال آینده بطور قطع مدیریت جدید مسئول مملکت خواهند بود.
محمد علی صدیقی
ثبت دیدگاه