ارزیابی فعالیت و توان لرزه‌زایی گسل تبریز و تلفات انسانی کلانشهر تبریز
تبریزما- هادی پاشاچینی: اثر این گسل، ایجاد یک پرتگاه در مجاورت آبراهه آجی‌چای و بلوک شرقی آن است. ایجاد پدیده عدسی شکل در اثر خمش فشارشی گسل تبریز، نشانه دیگری از فعالیت گسل تبریز است. همچنین در این محدوده، رسوبات در اثر قرارگرفتن در زون گسلی، فشرده شده و پشته‌های فشاری را ایجاد کرده‌اند. به‌طور کلی می‌توان گفت گسل تبریز ضمن اینکه تحولات ژیٔومورفولوژی زمان خود را به دنبال داشته، بستر و حدود واحدهای مورفوتکتونیکی کنونی را نیز قالب‌ریزی نموده است. بنابه محاسبات صورت‌گرفته براساس مدل‌های تجربی، میانگین توان لرزه‌زایی گسل تبریز عدد ۶/۰ ریشتر به‌دست می‌آید. بنابراین با توجه به این بررسی می‌توان گفت که احتمال فعالیت مجدد گسل تبریز در آینده نیز وجود دارد.
کلانشهر تبریز از نظر خطر زمین‌لرزه وضعیت مطلوبی نداشته و بیشتر قسمت‌های پرتراکم شهری به خصوص قسمت‌های شمالی و مرکزی شهر در پهنه‌های آسیب‌پذیری بسیار بالا و بالا قرار دارند. بررسی نتایج سناریوی زمین‌لرزه‌ای گسل تبریز نیز حاکی از آن است که اکثر ساختمان‌های شهر در درجه تخریبی کامل بین ۸/۰ تا ۰ (D5) قرار دارند.
با توجه به این سناریو، در مجموع از کل جمعیت ۱۶۰۵۸۸۴ نفری کلانشهر تبریز (سرشماری سال ۱۳۹۰) به تعداد تقریبی ۱۲۵۲۵۸۹ نفر تلفات شب‌هنگام شامل ۶۵۸۴۱۲ نفر مردگان و ۵۹۴۱۷۷ نفر مجروحین در شرایط تخریبی کامل ساختمان‌ها (D5) برآورد می‌شود.
در پایان می‌توان گفت مناطق پرجمعیت کلانشهر تبریز در سمت شمال، مرکز و تا حدودی شرق شهر پراکنده شده‌اند و بیشترین خطرات ژیٔومورفولوژی گسلی نیز متوجه همین مناطق است. این تحقیقتا، با ارایٔه الگویی سلسله مراتبی از وضعیت تکتونیکی و آسیب‌پذیری کلانشهر تبریز از بعد تلفات انسانی، دیدی جامع به مقوله زمین‌لرزه دارد. در برخی از مطالعات، صرفاً از دیدگاه زلزله‌شناسی و مهندسی بدون در نظرگرفتن نقش عوامل طبیعی با متدولوژی متفاوت به ابعاد تلفات انسانی شهر (منطقه یک کلانشهر تبریز) پرداخته شده است. در این تحقیق، به آسیب‌پذیری و تلفات انسانی کل شهر با در نظرگرفتن نقش عوامل طبیعی و انسانی از دیدگاه ژیٔومورفولوژی با مشاهدات میدانی پرداختیم.
| منبع: | تبریز من |
ثبت دیدگاه