این روزها که تب طبیعت‌گردی بالا گرفته، شاهد حضور گردشگران بسیاری در مناطق مختلف قره‌داغ هستیم. در این میان برخی از گردشگران نیز در قالب تورهای آفرودی در طبیعت حضور می‌یابند. تورهایی که به واسطه داشتن اتومبیل‌هایی با قابلیت حرکت در مسیرهای صعب‌العبور می‌توانند در مدت زمان کمتری وارد مناطقی شوند که جمعیت پایینی از گردشگران حضور دارند.
گردشگری بایستی کمک حال محیط‌زیست باشد و در کنار آن قرار گیرد تا روی اقتصاد و معشیت مردم محلی نواحی ایران اثر مثبت داشته باشد اما اینجا اینطور نیست و بر عکس شاهد اعمالی از سوی این افراد هستیم که تخریب‌های جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست وارد می‌کنند.
حال سوال این است که آفرودسواری در طبیعت قره‌داغ فرصت است یا تهدید؟
حضور پر سر و صدای اتومبیل‌های آفرودسواری در مناطق تحت نظارت سازمان حفاظت محیط‌زیست در قره‌داغ (پارک ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده) به خصوص در فصل زادآوری و یا جفتگیری حیات‌وحش، موجب صدمه جدی به تنوع‌زیستی در مناطق مذکور شده که آسیب به تنوع‌زیستی برابر است با برهم خوردن نظم اکولوژیک طبیعت و در نتیجه طغیان آفت‌هایی همچون پروانه دم‌قهوه‌ای و…
بدلیل ورود آفرودسواران به داخل مراتع و له و خط خطی کردن چمنزارها توسط چرخ‌های اتومبیل‌هایشان، شاهد برخی تعارضات میان اهالی بومی و این قشر از گردشگران هستیم، چرا که منبع تغذیه بسیاری از دام‌های ایلات و روستاییان در زیر چرخ‌های اتومبیل له می‌شوند و از کیفیت مرتع نیز کاسته می‌شود.
ریخته شدن روغن و بنزین اتومبیل‌ها و جا ماندن زباله‌ها در مناطق طبیعی که حتی ورود انسان نیز بایستی با کنترل و نظارت انجام پذیرد می‌تواند محیط‌زیست را در معرض آسیب‌های جدی قرار دهد.
براساس اصول محیط‌زیستی وقتی در مکان زیست‌محیطی قدم می‌گذاریم نباید رد پایی از خود به جا بگذاریم، طبق دستورالعمل‌هایی که در این رابطه وجود دارد حتی برای پوشیدن کفش‌های متناسب با طبیعت‌گردی، دستوراتی وجود دارد تا گل و لای به آن نچسبد و خاکی که زاینده است از آن منطقه خارج نشود و جابجا نشود. حال حساب کنید؛ خودرویی با چند تن وزن و عاج‌هایی به مراتب بزرگ‌تر از عاج‌های کف کفش چه مقدار گل و لای و خاک را جابجا می‌کند و چه اثر مخربی روی محیط زیست دارد؟
با این حال، اگر واقع گرایانه به موضوع بنگریم و برای تفریح این قشر از طبیعت‌گردان نیز حقوقی جهت حضور در طبیعت قائل شویم و اگر از آفرودسواری به عنوان ورزش یاد می‌کنیم باید بدانیم یکسری قوانین ضابطه‌مند در این راستا وجود داشته باشد. همکاری‌هایی باید مابین سازمان محیط‌زیست و فدراسیون اتومبیل‌رانی ایجاد شود و قراردادهایی منعقد شود؛ محدوده فعالیت تیم‌های آفرودی، محدود به مکان‌هایی خاص باشد تا از تخریب بیش از حد محیط‌زیست جلوگیری شود.
در کشورهایی که سیاست‌های محیط‌زیستی قوی و مستحکم دارند مانند کشورهای اروپایی، افرادی که علاقمند به این‌گونه فعالیت‌ها هستند در محدوده‌ای خاص که توسط مسئولین برای آن‌ها در نظر گرفته شده است فعالیت خود را انجام می‌دهند که از تخریب محیط‌زیست جلوگیری می‌کند.
این روزها قره‌داغ در معرض بسیاری از تهدیدات زیست‌محیطی است و اگر از عوامل تهدیدات و آسیب‌های این منطقه کاسته نشود به یقین صدمات جبران‌ناپذیری به طبیعت و زندگی انسان‌ها وارد خواهد شد.
پنجشنبه, ۱۹ تیر ۱۴۰۴ /