به گزارش تبریز ما، حالا، آن زمان که باید می‌پریدی وسط خیابان، دستت را دراز می‌کردی و می‌گفتی مستقیم یا دربست، سپری شده و حالا بجای دراز کردن دستت، می‌توانی با دستگاهی که در دست داری، تاکسی بگیری؛ حالا می‌توانی بگویی وقتی می‌گویی مستقیم، منظورت چقدر مستقیم و وقتی می‌گویی دربست، منظورت چقدر دربست است!
همزمان با تمام جهان، ایران نیز نسل تازه‌تری از تاکسیرانی و حمل و نقل شهری را تجربه می‌کند و این چیزی نبود که دور از ذهن باشد؛ مخصوصا که در این اواخر مردم از مشکلات و آسیب‌های مختلف حمل و نقل و مسافرت‌های شهری خود، به ستوه آمده بودند. اما آیا آسیب های متوجه نسل جدید تاکسی‌ها یا همان تاکسیهای آنلاین را هم می دانیم؟
تاکسیهای آنلاین که به وسیله نرم‌افزارهای اختصاصی تلفن‌های همراه در دسترس هستند، خیلی بیشتر از تاکسیهای تلفنی و تاکسیهای بی‌سیم در دسترس هستند. در هر نقطه از شهر که ایستاده باشید، می‌توانید به وسیله این نرم‌افزارها و با به اشتراک گذاشتن مکان دقیق خود، از نزدیک‌ترین تاکسی به خود آگاه شوید و با تعیین مبدا و مقصد و اطلاع از قیمت مسیر، وسیله نقلیه سفر درون شهری خود را فراهم کنید. این نرم‌افزارها ابتدا در تهران بروز و ظهور یافتند اما اکنون سایر کلانشهرها از جمله اصفهان، شیراز، تبریز و مشهد را هم تحت پوشش قرار می‌دهند و علاوه بر این، مجموعه‌های بومی نیز در هر منطقه شروع به فعالیت کرده است.
امنیت، هست یا نیست؟
شهروندان عمدتا از این خدمت شهری راضی هستند زیرا هزینه پایین‌تری نسبت به تاکسیهای تلفنی دارند و در عین‌حال از سرعت و کیفیت بیش‌تری برخوردار هستند. اما برخی شهروندان همچنان نتوانسته‌اند این موضوع را قابل اعتماد و اطمینان بدانند.
برخی شهروندان همچنان نتوانسته‌اند تاکسی های آنلاین را قابل اعتماد و اطمینان بدانند
۲۳شهریور امسال دختر جوانی به وسیله راننده یکی از مجموعه‌های معروف تاکسی آنلاین در تهران مورد تجاوز قرار گرفت که جنجال‌های بسیاری را به همراه داشت و نهایتا منجر به بدبینی افکار عمومی نسبت به این تاکسی‌ها شد.
این تکنولوژی جدید که مبارزه‌ای جدی با شکل سنتی حمل و نقل شهری محسوب می‌شود، برای اولین‌بار در آمریکا ظهور کرد آن هم در شرکتی به نام «اوبر» که مسئولش دارا خسروشاهی یک مرد ایرانی‌تبار است و آمدن این تکنولوژی به ایران نیز توسط جوانی صورت گرفت که از کودکی در لندن بزرگ شده است.
جای تاکسی را نمی‌گیرند
تاکسی قدیمی که در عمارت شهرداری تبریز است، نشانگر قدمت تاکسیرانی در این شهر است. نسل‌های زیادی در حوزه تاکسیرانی تاکنون در خیابان‌های این شهر طلوع و غروب کرده است اما مردم از وضع فعلی تاکسی‌ها خسته بنظر می‌آیند. راننده و مسافری در تاکسی در تبریز صحبت می‌کنند:
-اینطوری که نمی‌شود. از سه‌راه شمس تبریزی تا خیابان دارایی هم ۸۰۰ تومان، فلان مسیر دیگری که ده قدم است هم ۸۰۰تومان.
-ممکن است یک روز دستگاهی را کاربگذارند که قیمت تاکسی‌ها را بر اساس کیلومتر و زمان ترافیک حساب کند.
-فکر نمی‌کنم.
بسیاری فکر می‌کنند ظهور تاکسیهای آنلاین پایانی برای روش سنتی تاکسیرانی با تمام مشکلاتش است اما یک شهروند سالخورده تبریزی می‌گوید: من با هزینه یک مسیر این تاکسی آنلاین تمام شهر را می‌گردم. جای تاکسی را نمی‌گیرند اما جای تاکسی تلفنی را چرا.
در مقابل تاکسیهای آنلاین باید کنار بیاییم
بابایی اقدم، عضو شورای شهر تبریز می‌گوید: علی‌رغم میل باطنی، مسائلی هستند که اقتضای زمانند و ما مجبوریم با آن‌ها کنار بیاییم و همین تاکسیهای آنلاین نیز مصداق این موضوع هستند.
او می‌گوید: در عین حال که این تاکسی‌ها به لحاظ قیمت و سرعت برای شهروندان راضی‌کننده هستند، اما در صورتی که باعث بیکاری تاکسیهای رسمی و مجوزدار شوند، تبعات ویرانگری در شهر خواهند داشت.
اواخر اسفند ماه پارسال (۱۳۹۵) بود که جمعی از رانندگان تاکسیهای تلفنی در اعتراض به فعالیت سرویس‌های اینترنتی تاکسی آنلاین مقابل مجلس تجمع کردند و با غیرقانونی خواندن فعالیت این اپلیکیشن ها، خواستار رسیدگی مجلس نشینان به این موضوع شدند. چنین اعتراضاتی در ایتالیا یا انگلستان هم دیده شده بود با این تفاوت که خشونت بیش‌تری را به همراه داشت.
مدیران تاکسیهای آنلاین نباید رانندگان نیمه‌وقت که عمدتا شغل دیگری دارند را به کار بگیرند. زیرا در این صورت بیش از ۱۵هزار راننده تاکسی مجوزدار در تبریز، بیکار می‌شوند.
این عضو شورای شهر تبریز معتقد است: مدیران تاکسیهای آنلاین نباید رانندگان نیمه‌وقت که عمدتا شغل دیگری دارند را به کار بگیرند. زیرا در این صورت بیش از ۱۵هزار راننده تاکسی مجوزدار در تبریز، بیکار می‌شوند.
بابایی اقدم یک‌سان‌سازی و الگودادن به قیمت‌های حمل و نقل شهری را از بهترین مزایای این نوع تاکسیهای نوظهور می‌داند و اضافه می‌کند: قیمت چیزی نیست که برای شهروندان اهمیت کمی داشته باشد. برای همین قطعا انتخاب این‌روزهای آن‌ها برای سفرهای شهری همین تاکسیهای آنلاین می‌تواند باشد که این موضوع باعث می‌شود ما مسئولان شهری انتظار داشته باشیم این مجموعه‌ها با مجوز فعالیت کنند تا خانواده‌ها بتوانند اعتماد کنند.
به عقیده فریدون بابایی اقدم، نمی‌توانیم از شکل‌گیری و جاافتادن این نسل از تاکسیرانی مانع شویم اما مجبوریم بر فعالیت آن‌ها نظارت دقیق و رسمی داشته باشیم.
تاکسی آنلاین ها در تبریز مجوز قانونی ندارند
اما سازمان تاکسیرانی شهرداری تبریز می‌گوید به هیچ‌یک از مجموعه‌های تاکسی آنلاین مجوز نداده است و تنها ممکن است برخی از آن‌ها از اتحادیه تاکسیرانی مجوز گرفته باشند. فرخ جلالی، رئیس این سازمان با لحنی انتقادی و شفاف می‌گوید: با این نوع تاکسی‌ها مخالف نیستیم اما با هر نوعی که بخواهد بیکارزایی کند، مخالفیم.
باید تاکسی های آنلاین حداقل ۵۰درصد از رانندگان خود را از بین تاکسی‌هایی که پروانه دارند، یعنی همان خودروهایی که زردرنگ هستند انتخاب کنند به این دلیل که تاکسی‌ها از هر لحاظ مورد بررسی قرار گرفته‌اند
او برای خبرنگار مهر توضیح می‌دهد: من به دادستان، فرمانداری، شهرداری، استانداری و… نامه داده‌ام که شرطی برای مجوز دادن به این مجموعه‌ها دارم و اگر عمل نکنند هیچ‌گونه مجوزی داده نخواهد شد.
جلالی درباره شرط مجوز می‌گوید: باید این مجموعه‌ها حداقل ۵۰درصد از رانندگان خود را از بین تاکسی‌هایی که پروانه دارند، یعنی همان خودروهایی که زردرنگ هستند انتخاب کنند. و دلیل این شرط، آن است که تاکسیهای پروانه‌دار از هر لحاظ مورد بررسی قرار گرفته‌اند و درمورد خروج از شهر و هزار مورد دیگر، قابل کنترل هستند. پس خانواده‌ها می‌توانند اعتماد کنند.
رئیس سازمان تاکسیرانی شهرداری تبریز از وجود ۱۱هزار و ۱۱۴ تاکسی مجاز در تبریز خبر می‌دهد و می‌گوید: دلیل قیمت‌های پایین تاکسیهای آنلاین این است که رانندگان خود را عمدتا از بین افراد پاره‌وقت انتخاب می‌کنند که شغل دیگری هم دارند. همین باعث بدبختی هزاران خانواده خواهد شد.
هدف‌مان خدمت به تبریز است
در این حال، مدیر جوان یکی از این مجموعه‌های تاکسی آنلاین که به تازگی در تبریز شناخته شده و مورد استقبال مردم قرار گرفته، می‌گوید: هدف ما خدمت به تبریز و مردم آن است؛ چرا عده‌ای بحث‌هایی درباره امنیت و نگرانی و… به میان می‌آورند.
تاکسیهای تلفنی هزینه رفت و برگشت را حساب می‌کنند. یعنی برگشت به دفتر تاکسی تلفنی؛ درحالی که ما دفتری نداریم که تاکسیهای ما در آن مستقر باشند بلکه در کل شهر پراکنده‌اند.
به گفته نزدیکان این جوان، او در خارج از کشور در رشته نرم‌افزار تحصیل کرده و همراه با دوستش اقدام به تاسیس چنین مجموعه تاکسی آنلاینی در تبریز کرده‌اند. آن‌ها مدعی‌اند حتی از قبل از اینکه در تهران تاکسیهای آنلاین شروع به کار کنند، آن‌ها طرح آن را ریخته بوده‌اند.
او دلیل قیمت‌های پایین را نیز اینگونه عنوان می‌کند: تاکسیهای تلفنی هزینه رفت و برگشت را حساب می‌کنند. یعنی برگشت به دفتر تاکسی تلفنی؛ درحالی که ما دفتری نداریم که تاکسیهای ما در آن مستقر باشند بلکه در کل شهر پراکنده‌اند.
وی همچنین اضافه می‌کند: اکنون ۲هزار و ۵۰۰ راننده در مجموعه خود داریم و بخاطر شرط سازمان تاکسیرانی، تلاش می‌کنیم تاکسی پروانه‌دار جذب کنیم. به عبارتی دیگر درحال حاضر جذب رانندگان شخصی را متوقف کرده‌ایم و فقط بر روی تاکسیهای رسمی متمرکز شده‌ایم.
مدیر این مجموعه تاکسی آنلاین می‌گوید: تمام رانندگانی که جذب کرده‌ایم از فیلتر رد شده‌اند و از آنان سوء سابقه و پروانه از اماکن خواسته‌ایم این درحالی است که بسیاری از مجموعه‌هایی که از تهران در شهرها شعبه زده‌اند کاملا به صورت شانسی جذب می‌کنند.
برخی از شهروندان درباره امنیت تلفن‌های همراه خود نیز شبهاتی دارند که وی ادعا می‌کند تنها دسترسی که نرم‌افزار تاکسی آنلاین دارند، جی پی اس یا مکان‌یاب تلفن همراه است و در این‌باره جای هیچ‌گونه نگرانی نیست.
یک الگوی جهانی جدید در ایران پیاده می‌شود. مردم به فکر جیب خود و آسایش‌شان هستند و این حق مسلم آن‌هاست. نگرانی نیز، حق مسلم مسئولان شهر است. عده‌ای با تاکسیهای آنلاین شاغل می‌شوند و عده‌ای بیکار. عده‌ای احترام را تجربه می‌کنند و عده‌ای ناامنی. مسئولان چه تصمیمی خواهند گرفت؟ مردم کدام نوع شیوه تاکسیرانی را انتخاب خواهند کرد؟ مردم یا مسئولان، کدام‌یک مسئول‌ترند؟