شاخص جادویی اما غریب/ از شهر بدون گدا تا نگهداری از ۷۰۰ سالمند ۶۵ تا ۱۰۲ سال در منزل

بزرگنمایی تصویر

شاخص جادویی اما غریب/ از شهر بدون گدا تا نگهداری از ۷۰۰ سالمند ۶۵ تا ۱۰۲ سال در منزل

، موسسه خیریه مستمندان تبریز مردمی‌ترین خیریه‌ای است که در تبریز وجود دارد و یکی از رمزهای موفقیت این موسسه، غیردولتی، غیرسیاسی و مردمی بودن آن است. شاید اگر تبریز شهری کوچکـ و نه حتی کلان‌شهری که ما سراغ داریم ـ در یک کشور نیمه پیشرفته بود، صف مسئولان برای رفتن به آنجا و آوردن تحفه‌ای برای گره‌گشایی از دردهای رایج کشورمان تمام نداشت! تعارف را بگذاریم کنار؛ حتی آن دسته از مدیران رده بالای کشور که زادگاهشان تبریز است نیز‌ با دلایل شکل‌گیری این کیمیای کلان‌شهرهای کشور و حتی جهان غریبه‌اند که اگر نبودند، به دنبال تکرار این شاخصه‌های جادویی در دیگر نقاط می‌بودند.اگر به تبریز سفر کرده باشید، حتما این تابلو برایتان جلب توجه کرده است: «به تبریز، شهر بی گدا خوش آمدید!».این ویژگی نیک و دور از ذهن در حالی به یکی از مؤلفه‌های آمیخته با دیار ستارخان و باقرخان تبدیل شده که کافی است، زمانی را به گل‌گشت در سطح شهر بپردازید تا دریابید که با نگاه تیزبین هم، یافتن گدا و مواجهه با پدیده زشت تکدی‌گری به غایت دشوار بوده و غیر ممکن است.این در حالی است که فارغ از نبود گدا در مرکز آذربایجان شرقی، این شهر عاری از پدیده زشت دیگری هم است که هرچند شاید برگرفته از پدیده تکدی گری باشد، اما به شدت رو به گسترش بوده و قدرت به چالش کشیدن بسیاری از نهادهای قانونی را دارد.موسسه خیریه مستمندان تبریز بیش از نیم قرن است که از دل بازاریان تبریز بیرون آمده و تنها موسسه خیریه با این خصوصیات در دنیاست که نمونه جهانی ندارد. تبریز همچنان که در بسیاری از اختراعات و کشفیات شهر اولین های ایران بوده چنانچه اولین چاپخانه، اولین خیابانی که در ایران دارای برق شد، اولین پستخانه و اولین خط انتقال پست،  نخستین مدرسه نوین ایران، نخستین کودکستان و نخستین مدرسه کر و لال‌های ایران، اولین ضرابخانه ماشینی، نخستین اتاق بازرگانی ایران، اولین نظمیه یا شهربانی ، شهرداری تبریز نخستین شهرداری، یا به اصطلاح آن روز بلدیه، اولین سالن تئاتر ایران و ….در آن ایجاد شده است خیرین دلسوز این شهر کوشیده اند، با جلوگیری منطقی از تکدی گری، لقب ارزشمند « تبریز شهر بی گدا» را به آن بخشیده و مساعدت های آبرومندانه را جایگزین تکدی گری و گدا پروری کنند و این افتخاری است که در میان شهرهای بزرگ ایران را به مدد افراد خیر و دلسوز نصیب شهر تبریز شده است. کارهای ارزشمند این صندوق در دفاع از عزت محرومان واقعی و ریشه کنی تکدی گری از تبریز، جایگزین کردن مساعدت های آبرومندانه با اولویت‌های مربوط به خود، حذف تشریفات در آوردن دسته گل به مجالس ترحیم و جایگزین کردن تابلوهای تسلیت از جمله کارهای اساسی و ارزشمند است که این موسسه را از دیگر موسسات متمایز کرده و موجب جلب اعتماد مردم نسبت به آن شده است. مسئولان این موسسه خیریه امیدوارند که مردم با پرهیز از کمک مالی مستقیم به گدایان حرفه ای و راهنمایی افراد محروم به این موسسه، آنها را در انجام بهتر وظایف یاری کنند، زیرا که کمک مستقیم به این عده افراد حرفه ای کار خیرین را چندین برابر مشکل می‌کند. در یکی از روزهای تابستان میهمان موسسه حمایت از مستمندان تبریز در خیابان گرو می‌شویم و گفت‌وگویی با محمدصادق نائبی، مدیرعامل این موسسه انجام می‌دهیم.  ۲ هزار خانواده تحت پوشش فارس: ابتدا توضیحاتی در مورد این موسسه بفرمایید؟ موسسه خیریه حمایت از مستمندان تبریز بیش از ۵۵ سال است که در شهر تبریز تأسیس شده است و سابقه دیرینه دارد و با دو هدف جلوگیری از تکدی‌‌گری و کمک به خانواده‌های آبرومند و نیازمند تشکیل شده است. بعد از ۵۵ سال از تاسیس آن، فعالیت حمایت از مستمندان تبریز بسیار گسترده شده است به طوریکه نزدیک به ۲ هزار خانواده تحت پوشش هستند که جمعیت ۴ هزار نفری را شامل می‌شود که به مسائل بهداشتی و درمانی و اقتصادی و رفاهی و تحصیلی آنها پرداخته می‌شود.  فارس: در بخش درمان چه اقداماتی در موسسه انجام می‌گیرد؟ با توجه به اینکه ما بیمه تکمیلی نداریم ولی خدمات درمانی موسسه، بسیار تکمیل‌تر از بیمه تکمیلی است به‌طوریکه خدمات دندانپزشکی، دندانساز، بیمارستانی و پزشکی را بدون حتی پرداخت یک ریال از طرف افراد تحت پوشش تامین می‌کنیم. کمک به بیماران مبتلا به سرطان از دیگر خدمات موسسه است که تقریبا ۶۶۰ پرونده در این خصوص وجود دارد و ۱۵۰ پرونده فعال است، چراکه این بیماران به صورت دوره‌ای شیمی درمانی می‌شوند و تا ۳۰ میلیون تومان برای هر بیمار هزینه شیمی درمانی پرداخت شده است. میزان مستمری در موسسه حمایت از مستمندان بهتر از سایر نهادها و ادارات است فارس: وضعیت پرداخت مستمری در موسسه چگونه است؟ سالانه دو بار مستمری پرداخت شده و ماهانه ارزاق زیادی پرداخت می‌شود که اگر یک خانواده تحت پوشش از این ارزاق استفاده کند،دیگر نیازی به خرید از سایر فروشگاه‌ها و جاهای دیگر را ندارد. البته ناگفته نماند قبل از افزایش مستمری در بهزیستی و کمیته امداد میزان مستمری به مستمندان تبریز سه برابر آنها بود به طوریکه بعد از افزایش یارانه مستمری ما برابر با مستمری بهزیستی و کمیته امداد شده است.  تهیه ۶۰۰ جهیزیه در سال توسط موسسه حمایت از مستمندان فارس: پرونده‌های جهیزیه نیز به این موسسه ارسال می‌شود، توضیحات شما در این باره چیست؟ با توجه به اینکه موضوع تهیه و تامین جهیزیه کمتر از موضوع کمک به نیازمندان نیست، از این‌ رو ما سالانه ۶۰۰ جهیزیه تهیه می‌کنیم و به عبارتی روزانه ۵ یا ۶ مورد جهیزیه از موسسه به خانه‌های زوجین با حفظ شأن آنها ارسال می‌شود. در حال حاضر ستاد جهیزیه تبریز مستقر در این موسسه است و هر مسجدی که می‌خواهد جهیزیه برای زوجین نیازمند تامین کند، ابتدا پرونده را به موسسه ارسال کرده و ما استعلامات لازم را انجام می‌دهیم و اگر زوجین از دیگر موسسه‌ها و نهادها جهیزیه‌ای نگرفته باشند، بلافاصله جهیزیه آنها تهیه و تامین می‌شود. البته جای تاسف دارد که استان آذربایجان‌شرقی بعد از استان سیستان و بلوچستان رتبه دوم در ازدواج سن پایین دارد، از این رو قبل از تحویل جهیزیه به زوجینی که سن پایینی دارند، کلاس‌های مهارت آموزی زندگی ارائه می‌شود و سپس یک سخنران در مورد زندگی ائمه اطهار(ع) با آنها صحبت می‌کند که این جلسات بسیار مثمرثمر بوده است. در سال ۷۷ از هر یک‌هزار ازدواج ۸۰ مورد به طلاق منجر می‌شد ولی این رقم در سال ۹۷ از هر یک‌هزار ازدواج ۳۱۸ مورد به طلاق انجامیده است که رشد چهار برابری را نشان می‌دهد. فارس: سایر اقدامات موسسه حمایت از مستمندان تبریز را بفرمایید؟  کارهایی نیز از قبیل کاریابی، پرداخت بدهی‌ها، همکاری با ستاد دیه جهت آزادسازی زندانیان مالی، اعطای سرمایه کار و توانمندسازی افراد نیازمند جامعه نیز شده است. هر ساله افراد زیادی از طریق موسسه حمایت از مستمندان تبریز توانمند شده ولی متاسفانه جایگزین‌هایی نیز وجود دارد.  دنبال ارائه آمار و یا احصاء آن نیستیم فارس: دلیل اینکه موسسه زیاد اهل ارائه آمار و ارقام نیست، چیست؟ موسسه حمایت از مستمندان تبریز و خیران حاضر در آن به هیچ وجه اهل تبلیغ و خودنمایی نیستند، از این‌رو هیچ‌گاه دنبال ارائه آمار و یا احصاء آن نیستیم و صرفاً آمار تکدی‌گران را به دادستانی ارسال می‌کنیم و آمار داخلی برای ارائه در گردهمایی سالانه به خیران موسسه داریم.  نگهداری از ۷۰۰ فرد ۶۵ تا ۱۰۲ سال در منزل فارس: توضیحاتی در مورد بخش توانمندسازی موسسه بفرمایید؟ افرادی که تحت پوشش موسسه حمایت از مستمندان تبریز می‌شوند با بررسی‌های لازم اگر نیاز به توانمند شدن داشته باشند، آنها را توانمند ساخته و به کاریابی معرفی می‌کنیم و در صورت عدم توانایی آنها را تحت پوشش خود قرار می‌دهیم به طوریکه ۷۰۰ نفر از افراد تحت پوشش این موسسه، در سن ۶۵ تا ۱۰۲ سال هستند که در خانه از آنها مراقبت می‌کنیم.  فارس: هدف و دلیل اصلی از تشکیل موسسه حمایت از مستمندان چه چیزی بود؟ هدف از تشکیل این موسسه به ۵۰ سال پیش برمی‌گردد به طوریکه در آن زمان برخی از افرادی بودند که خود را به شکل افراد مومن درآورده و جلوی مساجد مخصوصاً در مساجد بازار گدایی می‌کردند، از این‌رو طبق دستور آیت الله اشراقی که از امام جماعت مساجد تبریز بود، تصمیم بر آن شد تا خیرین بازاری گردهم آمده و به مستمندان کمک کنند و شکل شهر را از تکدی‌گری جمع کرده و افرادی که با پررویی پول‌های زیادی را از تکدی‌گری جمع می‌کردند را ساماندهی بخشند و به افراد نیازمندی که با آبروی خود تلاش کرده و نیاز داشتند را نیز مورد حمایت قرار دهند. موسسه‌های خیریه سرمایه اجتماعی هستند و موسسه حمایت از مستمندان تبریز نیز در ۵۵ سال گذشته کارهای زیربنایی زیادی را انجام داده است به طوریکه در حال حاضر ۸۰ نفر امناء در این موسسه وجود دارد که هر ۸۰ نفر آنها پایه کار هستند که اکثر این افراد بازاری و کارخانه‌دار می‌باشند.   فارس: بازدید و بررسی پرونده را چه کسانی انجام می‌دهد؟ هیچ‌گاه یکی از کارمندان این موسسه به بازدید نمی‌رود بلکه اعضای هیات امنا به بازدید رفته و تمامی پرونده‌ها را بررسی می‌کنند به طوریکه هر دو سال یک بار، انتخابات هیات امنا و بازرس برگزار شده و در حال حاضر هفت نفر عضو هیات مدیره این موسسه می‌باشند. ما در موسسه حمایت از مستمندان تبریز ساختاری بسیار موثر ایجاد کرده‌ایم و سیستم اداری از داخل کنترل می‌شود تا اگر مورد مشکوکی دیده شد و یا فردی خواست تا کج‌روی کند، آن  موضوع از داخل دفع شود. ۸۰ عضو هیات امنای موسسه حمایت از مستمندان تبریز افتخاری کار می‌کنند فارس: چند نفر از موسسه حقوق دریافت می‌کند؟ ۸۰ نفر از هیات امنای این موسسه بدون حقوق و افتخاری فعالیت می‌کنند همچنین ۳۷ نفر کارمند در این موسسه فعالیت کرده و حقوق دریافت می‌کنند که این حقوق‌ها توسط هیات امنا تامین می‌شود. فارس: موسسه حمایت از مستمندان تبریز طرح تابلوهای تسلیت را هم دارد، درآمد از آن طریق چه میزان می‌باشد؟ تابلوهای تسلیت از جمله، اقدامات موسسه حمایت از مستمندان تبریز می‌باشد که به خاطر حذف تشریفات زائد ایجاد شده است. تبلیغات کم به عدم فرهنگ سازی مناسب منجر شده است تا مردم با این فرهنگ بسیار بزرگ آشنا نشوند در حالیکه ما کارت‌هایی نیز چاپ کردیم تا افرادی که مشتاق هستند، هزینه مراسم ختم یا عروسی یا مراسم حج خود را به موسسه برداشت کنند با دریافت این کارت‌ها می‌توانند آن را به مدعوین خود داده و آنها را نیز شریک این موضوع کنند. سوءاستفاده از تابلوهای تسلیت در سطح شهر فارس: برخی سوءاستفاده‌هایی نیز از این تابلو تسلیت مشاهده می‌شود، در این رابطه اقداماتی انجام گرفته است؟ بله، سوءاستفاده‌هایی نیز از این تابلوهای تسلیت نیز شده است به طوری‌که در حال حاضر مشاهده می‌شود که برخی از این تابلوها دست نوشته شده‌اند ولی متاسفانه دولت به ما در راستای جمع‌آوری این موضوع کمکی نکرد. فارس: با توجه به اینکه شماره‌های موسسه کمی طولانی است، آیا اقدامی برای خرید یک شماره کوتاه کرده‌اید؟ تلاش بسیار زیادی کردیم تا یک شماره سه رقمی و یا شماره چهار رقمی را به اسم موسسه حمایت از مستمندان تبریز ایجاد کنیم ولی با مکاتباتی که با مخابرات انجام شد، مبلغ ۴۰ میلیون تومان از ما خواستند که متاسفانه این رقم مورد پذیرش هیات امنا قرار نگرفت. کمک دولتی خط قرمز موسسه است فارس: برای خرید آن شماره چرا از کمک دولتی استفاده نمی‌کنید؟ خط قرمز تمامی اعضای هیات امنا و موسسه حمایت از مستمندان تبریز عدم استفاده از کمک‌های دولتی است که این را در طول ۵۵ سال نشان داده‌ایم که یک ریال از دولت بهره‌مند نشده‌ایم. دزدی از صندوق صدقات موسسه در سطح شهر فارس: درآمد از صندوق‌های موسسه چگونه است؟ در حال حاضر یک‌هزار و۵۰۰ صندوق در شهر وجود دارد که متاسفانه مشاهده می‌شود که برخی‌ها به طُرُق مختلف از صندوق‌های حمایت از مستمندان تبریز در سراسر شهر دزدی می‌شود ولی با این حال مشارکت مردمی همه ساله بیشتر از سال گذشته است؛ بدیهی است که این افزایش‌ها پاسخی به افزایش هزینه‌ها نمی‌دهد، چرا که ما پول را به عنوان سپرده نمی‌بینیم بلکه آن را امانت دانسته و در جای خود هزینه می‌کنیم. اعضاء هیات امنا حتّی یک چایی که در این موسسه می‌خورند را نیز از جیب خود پرداخت می‌کنند و هیچ‌گاه یک تماس تلفن شخصی را از داخل موسسه انجام نمی‌دهند به طوریکه یک ریال از این موسسه خارج شود با حساب و کتاب است و به عبارتی این موسسه از نظر مالی شفاف‌ترین موسسه‌ها می‌باشد. ساخت مجتمع بزرگ نگهداری از سالمند در تبریز فارس: برنامه‌های آتی موسسه را بفرمایید؟ با توجه به افزایش نرخ سن در استان آذربایجان‌شرقی اقدام به یک ساخت مجتمع نگهداری مانند کهریزک برای استان آذربایجان‌شرقی هستیم تا در یک فضای آرام، زیبا و بزرگ یک مجموعه برای آنها ساخته شود و از دولت می‌خواهیم زمین این مجتمع را به ما بدهد تا ما بتوانیم کار آنها که نگهداری سالمند است را به خوبی انجام دهیم. انتهای پیام/۶۰۰۲۷/س

منبع