سه شنبه, ۶ آذر ۱۴۰۳ /
بیایید به پلاستیک «نه» بگوییم/نذری‌های دلنشین با احیای سنت‌های قدیمی – پویا خوش پیمان:درس‌های فراموش نشدنی عاشورا بیش از ۱۴۰۰ سال است که سینه به سینه منتقل می‌شود. محرم که می‌رسد شهرها و روستاهای ایران سیاهپوش می‌شوند؛ این روزها به هر طرف که بنگری، در هر کوی و برزن تکیه‌ای برپا شده و همه جا حسینیه […]
بیایید به پلاستیک «نه» بگوییم/نذری‌های دلنشین با احیای سنت‌های قدیمی
– پویا خوش پیمان:درس‌های فراموش نشدنی عاشورا بیش از ۱۴۰۰ سال است که سینه به سینه منتقل می‌شود. محرم که می‌رسد شهرها و روستاهای ایران سیاهپوش می‌شوند؛ این روزها به هر طرف که بنگری، در هر کوی و برزن تکیه‌ای برپا شده و همه جا حسینیه شده است. هر کسی به نوعی به امام حسین(ع) و یارانش، ابراز عشق و ارادت می‌کند. نوحه‌خوانی، سینه‌زنی،عزاداری و پخش نذری نیز بر شور و شعور این ماه گرمی بیشتری بخشیده است. عزاداری‌ها و سینه‌زنی‌هایی که کوچه به کوچه، خیابان به خیابان و جاده به جاده به کربلا ختم می‌شود. نذری سنت دیرینه محرمنذری دادن و نذری گرفتن یکی از سنت‌های قدیمی ماه محرم محسوب می‌شود، مردم تبریز نیز اعتقاد خاصی به نذری دادن دارند و این سنت حسنه در تاسوعا و عاشورا به اوج خود می‌رسد. نذری‌های محرم کلا طعمش با تمام غذاهای دیگر فرق دارد. استفاده از ظروف پلاستیکی، فرهنگی همه‌گیر جدای از نفس این عزاداری‌های پرشور و سنت زیبای نذری، اما نکته‌ای که معمولا در محرم مورد غفلت قرار می‌گیرد؛ نحوه توزیع و پخش غذاهای نذری است.این روزها دیگر خبری از ظروف چینی، سفالی یا ملامین که همسایه‌ها در قدیم برای یکدیگر نذری می‌آوردند، نیست!حال دیگر استفاده از ظروف یکبار مصرف و پلاستیکی جای خاطرات گذشته را گرفته و به یک فرهنگ همه‌گیر تبدیل شده است. سهم پاکبانان از نذری‌ها توزیع حجم زیادی از نذورات در ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف در مساجد، هیأت‌ها و تکایای مذهبی، منجر به تولید بیش از اندازه زباله‌های پلاستیکی و برهم خوردن چهره بصری کوچه‌ها و خیابان‌های شهر شده است؛ موضوعی که یکی از مشکلات جدی تنظیف و پاکسازی توسط پاکبانان شهرداری هم هست. بازگشت به دل طبیعتهر چند این ظروف توسط پاکبانان از سطح معابر و خیابان‌های شهر جمع‌آوری می‌شود ولی دوباره در قالب زباله در دل طبیعت رها می‌شوند. ایران جزو ۱۰ کشور نخست مصرف‌کننده ظروف یکبار مصرف پلاستیکیبراساس گزارش‌های منتشرشده، سالانه نزدیک به ۳ میلیون تن پلاستیک در ایران تولید و مصرف می‌شود که به دلیل هزینههای سنگین، تنها یک درصد آن بازیافت می‌شود، همچنین ایران جزو ۱۰ کشور نخست مصرف‌کننده ظروف یکبار مصرف پلاستیکی است. ظروف یکبار مصرف و مخاطرات محیط زیستیاستفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در حقیقت آسیب جدی بر محیط زیست وارد می‌کند.رضا کهولی، فعال محیط زیست در این خصوص می‌گوید: تجزیه ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف در طبیعت ۳۰۰ تا ۶۰۰ سال طول می‌کشد و از طرفی سوزاندن آنها هم باعث انتشار گازهای سمی خطرناک در محیط و هوا می‌شود. ظروف یکبار مصرف و سلامت انسان‌هاظروف یکبار مصرف علاوه بر مخاطرات محیط زیستی، بر سلامت انسان‌ها نیز تاثیر می‌گذارد.خانم عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی درباره سرطان‌زا بودن ظروف یکبار مصرف پلاستیکی نیز می‌گوید: ظروف یکبار مصرف بر حسب نوع و کیفیت‌شان بر سلامت افراد تاثیر دارند. یکسری از ظروف شفاف هستند و برای مواد غذایی داغ مناسب نیستند زیرا از آنها ترکیباتی آزاد می‌شود که ترکیبات «منومری» نامیده می‌شود و وارد مواد غذایی، چای و آبجوش می‌شود و نهایتا سرطان‌زا هستند. وی تاکید می‌کند: یکسری از ظروف یکبار مصرف هم شفاف نیستند و اصطلاحا می‌گوییم از فوم ساخته شده‌اند و سفید رنگ می‌باشند و مقاومتشان نسبت به حرارت بیشتر است و تا ۸۰ درجه حرارت را تحمل می‌کنند اما اگر حرارت بیش از این شود، آنها نیز سرطان‌زا می‌شوند. وقتی فعالان محیط زیست پای کار می‌آینددر این میان، فعالان و دوستداران محیط زیست نیز بیکار ننشسته‌اند و با راه‌انداری کمپین‌هایی، مردم را به خودداری از به کارگیری ظروف یکبار مصرف در محرم تشویق می‌کنند. کمپین‌هایی مانند «محرم بی‌پلاستیک»، «هر عزادار یک پاکبان» از جمله این پویش‌ها هستند که ضمن دعوت عزاداران حسینی به حفظ حرمت و زیبایی عزاداری محرم، حذف ظروف یکبار مصرف پلاستیکی و استفاده از ظروف خانگی و گیاهی را فرهنگ‌سازی می‌کنند. نذر ظرف شستنعلاوه بر این، برخی عزاداران حسینی با ترویج سنت‌های قدیمی، «نذر ظرف شستن» را راه‌اندازی کرده‌اند. در این پویش، گروهی از عزاداران نذر می‌کنند هر شب ظروف هیأت را بشورند؛ این کار علاوه بر ترویج روحیه همکاری و کار گروهی، تا حدود زیادی هزینههای استفاده از ظروف یکبار مصرف را نیز کاهش می‌دهد. قیمت بالای ظروف جایگزیناینکه عمده این مشکلات را گردن مردم و عزاداران حسینی بیاندازیم و انتظار داشته باشیم آنها از ظروف یکبار مصرف استفاده نکنند، منصفانه و واقع بینانه هم نیست چرا که قیمت بالای استفاده از ظروف مسی و گیاهی باعث شده مردم نه تنها از این ظروف استفاده نکنند، حتی نیم‌نگاهی هم به آنها نداشته باشند! افزایش قیمت ظروف پلاستیکی در ایام محرمعلاوه بر این، افزایش قیمت ظروف پلاستیکی را نیز باید در این ایام مدنظر داشت، مصرف اقلام اساسی از جمله ظروف پلاستیکی در ماه محرم به‌طور میانگین ۳۰ تا ۴۰ درصد نسبت به ماه‌های عادی سال افزایش دارد.این افزایش تقاضا، باعث می‌شود تولیدکنندگان و فروشندگان، قیمت ظروف یکبار مصرف را در ماه محرم بالا ببرند. مقصر کیست؟فروشنده‌ها می‌گویند که تقصیر تولیدکننده‌هاست؛ تولیدکننده نیز توپ تقصیر را به میدان صنایع پتروشیمی می‌اندازند؛ صنایع پتروشیمی نیز معمولا پاسخ شفافی به این موضوع نداده و سکوت می‌کند.البته یکی از دلایل افزایش قیمت ظروف یک بار مصرف را می‌توان در توقف تولید در بزرگترین مجتمع تولیدکننده خوراک صنایع ظروف یکبار مصرف، یعنی پتروشیمی نوری جستجو کرد.این پتروشیمی در روزهای ابتدایی شهریور ماه امسال به دلیل مسائل فنی که تا امروز جزئیات آن اعلام نشده است، به دلیل انجام تعمیرات اضطراری و از پیش برنامه‌ریزی نشده با توقف کامل تولید روبه رو شده است. از ظروف پلاستیکی استفاده نکنیمسعید نیکو خصلت، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تبریز با اشاره به استفاده انبوه از ظروف پلاستیکی در ماه محرم، می‌گوید: در ماه محرم اینکه ظروف و پسماندهای پلاستیکی را از زمین جمع کنیم، کار خوبی است ولی بهتر از آن این است که به طور کلی از این ظروف استفاده نکنیم.آن‌گونه که نیکو‌خصلت می‌گوید، در راستای کاهش مصرف پلاستیک و جایگزینی کیف دستی‌های پارچه‌ای و دائمی به جای آنها، برنامه‌ریزی و هماهنگی‌هایی با برندهای سطح شهر صورت گرفته است. بازیافت زندگیدر این میان مدیرعامل موسسه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان تسکین از کلید خوردن طرح «بازیافت زندگی» خبر می‌دهد.جواد میلانی با اعلام اینکه در گام نخست برای حفظ محیط زیست، مدیریت پسماندهای قابل بازیافت اولویت دارد، می‌گوید: این طرح در فاز نخست خود با همکاری هیات‌های مذهبی تبریز در دهه نخست محرم، زباله‌های قابل بازیافت نذورات شهروندان را جمع‌آوری کرده و درآمد حاصل از فروش آن، صرف هزینههای درمانی کودکان مبتلا به سرطان تحت حمایت موسسه تسکین می‌شود. احیای سنت های قدیمی زیبایی محرم و نذری‌هایش زمانی دلنشین‌تر می‌شود که سنت‌های قدیمی ترویج و احیاء شوند؛ تحقق بخشی از این امر مربوط به فرهنگ‌سازی و آموزش همگانی است و مردم باید در این زمینه نقش موثری ایفا کنند. انتهای پیام/۶۰۰۲۱/
